“Η Δικαιοσύνη έκφανση του Πολιτισμού”. Γράφει η Ποινικολόγος Βούλα Δημητριάδου
Η Δικαιοσύνη έκφανση του Πολιτισμού. Η τεχνολογία αποτελεί διαχρονικά την θεραπαινίδα της ανθρώπινης εξέλιξης και του πολιτισμού, διότι εάν η έξαρση της τεχνολογίας καταστεί αυτοσκοπός και αντικαταστήσει εν πολλοίς την ανθρώπινη λειτουργία, την ηθική, τις αξίες, την φιλοσοφία και την οντολογία, τότε θα σηματοδοτηθεί το τέλος του ανθρώπινου Πολιτισμού. Με την ως άνω εκπεφρασμένη άποψη θεωρώ ότι η Ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης επιβάλλεται να γίνει αμελλητί πραγματικότητα, προς εκσυγχρονισμό των δομών αυτής προς επιτάχυνση και διευκόλυνση της ταχείας απονομής της, ως προς όλους τους τομείς του Δικαίου (ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, τράπεζες νομικών πληροφοριών, επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και απρόσκοπτη διακίνηση εγγράφων, αρχειοθέτηση υποθέσεως, κατηγοριοποίηση εγκληματικών δεδομένων, βασισμένες σε επιστημονικές μελέτες και έρευνες.) Ως εκ τούτου η ψηφιοποιηση της Δικαιοσύνης πρέπει να αποτελέσει ένα λυσιτελές εργαλείο εξέλιξης και βελτίωσης της υποδομής της απονομής του έργου της, πατάσσοντας θεσμικές αβελτηρίες και εκμηδενίζοντας γραφειοκρατικές πλημμέλειες στο ελάχιστο, καθότι δια μέσου εφεξής των καινοφανών τεχνολογικών μέσων και δυνατοτήτων, η διεκπεραίωση των υποθέσεων θα πραγματοποιείται με απόλυτη, συνέπεια, ποιότητα και ακρίβεια, συμβάλλοντας κατά τον τρόπο αυτό στην εύρυθμη λειτουργία της και την ανόρθωση του τρωθέντος κύρους της ως προς το σκέλος της βραδύτητας της λειτουργίας της. Η δικαιοσύνη, ως « η λυδία λίθος» της κοινωνίας μας και μείζον θεσμικός Πυλώνας των Δημοκραπκών θεσμών, επιβάλλεται να παραμείνει αλώβητος ως προς τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά ως προς τον τρόπο απονομής αυτής, εις ορισμένες διαδικασίες όπως η οιονεί «Ιερά», στιγμή της επ’ ακροατηρίω διαδικασίας, ως προς όλα τα είδη του δικαίου, όπου εκεί δίδεται ένας πολύπλευρος και πολύπτυχος αγώνας από όλους τους παριστάμενους παράγοντες της δίκης, (δικαστές, συνηγόρους, κατηγορούμενους- εναγόμενους-προσφεύγοντες) με στόχο την ακριβοδίκαια απονομή της δικαιοσύνης. Η μυσταγωγία της διαδικασίας αυτής, όπως και η ενώπιον ενωπίω, διαδικασία της ανακρίσεως, ή της απολογίας του κατηγορούμενου, δεν δύνανται να αντικατασταθούν από μία στείρα, δύσκαμπτη και άγονη, εικονική ψηφιακή διαδικασία, διότι κατά αυτόν τον τρόπο καταργείται αυτοδικαίως η ορθή απονομή της δικαιοσύνης, ως προς το παράγοντα άνθρωπο, εξ αυτού του λόγου το Δικονομικό μας Δίκαιο ως κορυφαία κατάκτηση του Νομικού μας Πολιτισμού έχει κατοχυρώσει δογματικώς και ρητώς τις θεμελιώδες αρχές της αμεσότητας, της προφορικότητας, της εκατέρωθεν ακρόασης αμφότερων των διάδικων πλευρών. Η απονομή της δικαιοσύνης για τους μύστες του δικαίου αποτελεί ένα ακατάληπτο μυστήριο εφάμιλλης σπουδαιότητας με την «Ιερά Εξομολόγηση» και μετά ταύτα την «Θεία Μετάληψη και Κοινωνία», υπό την έννοια, ότι, η δια ζώσης εξέλιξη στην επ’ ακροατήριο διαδικασία αποτελεί μία οντολογική μάχη ενώπιον Θεού και ανθρώπων για την κατάκτηση της αλήθειας και την επίτευξη της δικαιοσύνης, αφού καλείται ο Δικαστής να κρίνει, να αξιολογήσει το αποδεικτικό υλικό και να αποφασίσει κατά συνείδηση με βάση την αρχή της ηθικής απόδειξης. Το μέτρο του Πολιτισμού μας είναι ο Άνθρωπος ως ολότητα και η Δικαιοσύνη υποστηρίζει διαχρονικά, αρχές, αξίες, ελευθερίες και δικαιώματα, και εξ αυτού του λόγου κείται εις τον πυρήνα του Πολιτισμού και της Δημοκρατίας, αγαθά τα οποία διαπλάθονιαι εξελίσσονται και με τη χρήση της τεχνολογίας. Επ’ ουδενί όμως δύνανται να υποκατασταθούν από την τεχνητή νοημοσύνη παραβιάζοντας Συνταγματικές επιταγές και θεμελιώδεις αρχές του δικαίου που δεν συνάδουν με το νομικό μας πολιτισμό.
Βούλα Δημητριάδου -Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω- Αναπληρωματικό μέλος του Δ.Σ της Πανελλήνιας Ένωσης Ποινικολόγων και Μαχόμενων Δικηγόρων.