Στον ομφαλό της Γης, τους Δελφούς, διεσώθησαν οι αξιακές θεμελιώδεις αρχές της φυλής μας:
το “ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ” το “ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ” και το “ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ”.
Με αφορμή τα διακόσια χρόνια από την Εθνική Παλιγγενεσία, κάτι που συμπίπτει με την πρωτοφανή κατάσταση που βιώνει η ανθρωπότητα στο σύνολό της, εξαιτίας της πανδημίας, ίσως θα πρέπει κάποιος να αναστοχαστεί ξεχασμένες αρχές και αξίες και -στην αναζήτηση των νέων νοημάτων- να στραφεί στην ελληνική γραμματεία, καθότι η μικρή μας χώρα απετέλεσε το λίκνο του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού.
Προς αυτή την κατεύθυνση πριν λίγο καιρό ο Ομότιμος Καθηγητής του ΕΚΠΑ Γιάννης Πανούσης και η επιτροπή που συστάθηκε υπό την Προεδρία του από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Στερεάς Ελλάδας παρουσίασε μία ολοκληρωμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση για την ίδρυση του Δελφικού Πανεπιστημίου, το οποίο εκτός από την σύνδεση των νέων τεχνολογιών και επιστημονικών πεδίων με τον πρωτογενή και δευτερογενή παραγωγικό τομέα, θα στηρίζονταν στην παράδοση και την αναγέννηση του πολιτισμικού πλούτου της περιοχής.
Έγραφε τότε στην πρόταση ο Καθηγητής Γιάννης Πανούσης:
΄΄Το σύγχρονο ελληνικό Πανεπιστήμιο οφείλει να είναι ταυτόχρονα αξιακό και επιχειρησιακό, να υπηρετεί με διαφάνεια, λογοδοσία και διανεμητική παραγωγικότητα όλο το φάσμα των λειτουργιών του.
Αυτοδιοίκηση, ελευθερία, συμμετοχή, πολιτισμός, ποιότητα σπουδών και έρευνας, αναζωογόννηση της εθνικής οικονομίας [με έμφαση στην αναπτυξη και την ένταση γνώσεων] αποδεικνύουν τη θεσμική ενηλικίωση/ωρίμανση της Academia, χωρίς να επικρατεί η λογική εργοστασίου ή ιδιωτικής επιχείρησης, ούτε να καλλιεργείται η υπερειδίκευση ή να επιβραβεύεται η ημιμάθεια.
Το κυριότερο όμως επιχείρημα είναι ότι το υπό σύσταση αυτό νεότατο ΑΕΙ θα έχει τη δυνατότητα να αναπτύξει νέα γνωστικά αντικείμενα διεπιστημονικότητας, προτεραιότητας και αιχμής [ακολουθώντας τις πλέον σύγχρονες εξελίξεις στο χώρο της επιστήμης και της τεχνολογίας], θα συμβάλλει στην περιφερειακή αποκέντρωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών και θ’ανοίξει περαιτέρω τις δυνατότητες συνεργασίας με ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς
Τα άϋλα αγαθά της πνευματικής και επιστημονικής καλλιέργειας σε συνδυασμό με τη δημιουργία ισχυρών κινήτρων νέας παραγωγικής δράσης θα προσδώσουν στο νεοσύστατο ΑΕΙ μία ευκαιρία μετασχηματικής ηγεσίας στη διοίκηση και διαχείριση, στο σχεδιασμό και στη χωρική διάρθρωση/ανάπτυξη, δίχως να παραβλέπονται οι προβληματισμοί τόσο ως προς την πολυθεματικότητα, όσο και ως προς την εξακτίνωση [εντός/εκτός του ιστού των πόλεων].
Σε κάθε περίπτωση οι τεράστιες δυνατότητες ενός νέου Πανεπιστημίου [ορθολογική διαχείριση πόρων, νέες ακαδημαϊκές συνεργασίες, αναπτυξιακές προγραμματικές συμπράξεις με δημόσιους φορείς της Περιφέρειας κλπ] πρέπει να σχετίζονται με την τυπική περιφερειακή πολιτική της Πολιτείας και να μην διαπλέκονται με κομματικά, συντεχνιακά ή συγκυριακά εξω-ακαδημαϊκά κριτήρια.
Τα γνωστικά αντικείμενα θα πρέπει να υπηρετούν ταυτόχρονα την ουσία της Παιδείας και τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας [π. χ υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, εξελίξεις τεχνολογίας, βιώσιμη ανάπτυξη] δίχως να παραβλέπονται τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Περιφέρειας [π. χ συγκέντρωση βιομηχανικής δραστηριότητας, εφαρμοσμένη έρευνα σε αγροτική παραγωγή]
Το σχεδιασθέν ΑΕΙ Στερεάς Ελλάδας [για την εσωτερική δομή του οποίου συνεκτιμήθησαν όλες οι ιστορικές αναφορές και τοπικές ιδιομορφίες] είμαστε βέβαιοι ότι θα συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη, την αύξηση της παραγωγικότητας, τον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων, την απασχολησιμότητα, την κοινωνική κινητικότητα, τη δημογραφική ισορροπία και ζωτικότητα, τη μείωση της ελληνικής μετανάστευσης και τη διαχείριση/ένταξη των προσφύγων, τη συνεργασία ΑΕΙ/ΤΕΙ/Ερευνητικών Κέντρων και Παραγωγικών Μονάδων [στη λογική της Technopolis, δηλαδή συνδυασμού hightechnology, industrialcomplex, residentialspace] κλπ.
Το Πανεπιστήμιο συνιστά ένα δίαυλο ανάμεσα στην κοινωνία και στην τεχνο-επιστήμη, ανάμεσα στο Ωραίο, το Αληθές και το Δίκαιο, έναν ιμάντα μεταβίβασης ιδεών και απόψεων, ανατροφοδότησης της παράδοσης και διαμόρφωσης νέων συνειδήσεων. ΄΄
Σύμφωνα με την πρόταση το ΔΕΛΦΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ θα αναπτύσσονταν σε όλη τη Στερεά με τη δημιουργία των ακόλουθων Σχολών:
΄΄α) Βιώσιμης και Αειφόρου Ανάπτυξης β) Ψηφιακής Επικοινωνίας γ)Επιστήμων Ζωής δ) Επιστήμης Δεδομένων και Πληροφορίας ε)Κοινωνικών Επιστημών, στ) Ασφάλειας
και η Σχολή Γεωπολιτικών και Γεωστρατηγικών Σπουδώνπου παρουσιάζειιδιαίτερο ενδιαφέρον, με τμήματα
- Πολιτισμών της Διασποράς και πολιτισμικών Γεωμπλόκων
- Ιστορίας των Πολέμων και Ειρηνευτικών σπουδών
(Στρατηγική Διπλωματία και Ινστιτούτο Διαχείρισης Κρίσεων)
- Κέντρο Παγκόσμιας Πολιτιστικής κληρονομιάς της Ειρήνης και της Δημοκρατίας
Μεταπτυχιακές σπουδές: Λογοτεχνία Ειρήνης και Πολέμου, Γεωπληροφορική
Summerschools: Ιστορία, Αρχαιολογία μεσογειακών λαών [δίγλωσσα]
Καθώς και το
ΚΕΝΤΡΟ ΔΕΛΦΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
[ή ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΕΛΦΙΚΗΣ ΙΔΕΑΣ]
- Ινστιτούτο Ιστορίας των Επιστημών
- Ινστιτούτο Τεχνών και Γραμμάτων της Κλασσικής εποχής [αρχαία ελληνική μουσική κλπ] και Αρχαιογνωστικές επιστήμες
- Ινστιτούτο Παγκόσμιας Μυθολογίας
- Ινστιτούτο Ιστοριογραφίας, Παλαιογραφίας και Κωδικολογίας
- Ινστιτούτο σπουδών Μνήμης και Μνημείων
Ο νέος homouniversalis δεν κινείται μόνο στο πεδίο της ελευθερίας του λόγου, της κριτικής σκέψης, των ηθικών αξιών αλλά και στο πεδίο των κοινωνικών συναινέσεων για τη στήριξη των δημοκρατικών θεσμών. Το Πανεπιστήμιο συνιστά ένα δίαυλο ανάμεσα στην κοινωνία και στην τεχνο-επιστήμη, ανάμεσα στο Ωραίο, το Αληθές και το Δίκαιο, έναν ιμάντα μεταβίβασης ιδεών και απόψεων, ανατροφοδότησης της παράδοσης και διαμόρφωσης νέων συνειδήσεων.
Μέσα στην παγκόσμια ακαδημαϊκή κοσμογονία το ελληνικό Πανεπιστήμιο ψάχνει νέα ταυτότητα, νέο ρόλο, νέο ύφος, νέα αισθητική. Είμαστε πεπεισμένοι πως σε αυτή την κατεύθυνση το υπό σύσταση Δελφικό Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας έχει πολλά να προσφέρει, καθώς όλοι ευελπιστούμε να μην είναι ένα ακόμη Πανεπιστήμιο αλλά ένα Άλλο Πανεπιστήμιο.
Αθήνα 17 – 4 -2018
Ο Συντονιστής της Ο. Τ
Γιάννης Πανούσης
Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Τα μέλη της Ομάδας Τεκμηρίωσης
Γ. Γερολούκα-Κωστοπαναγιώτου, Π. Ιακωβής, Δ. Κατσούλης, Π. Λάμψας, Β. Μαστρογιάννης, Γ. Παναγιάρης΄΄
Ο στενός συνεργάτης του Καθηγητή Δρ Βασίλης Μαστρογιάννης έχει γράψει σχετικά:
- το Πανεπιστήμιο αυτό πρέπει να πατά σε δύο πυλώνες.
α) Ο ένας είναι αυτός της γενικότερης γνώσης και παιδείας όπου το γνωστικό αντικείμενο των σχετικών Σχολών θα συμβάλει στη διατήρηση της Πολιτιστικής μας κληρονομιάς
Οι Δελφοί, οι Θερμοπύλες, οι Αμφικτιονίες, η Αλαμάνα σε όλο αυτό το σχεδιασμό ως brandname έχουν ιδιαίτερη σημασία και πρέπει να τεθούν στο ύψος που τους αξίζει.
β) Ο άλλος πυλώνας έχει να κάνει με την τεχνολογία και τη σύνδεση της επιστημονικής γνώσης με την ανάπτυξη και την αγορά.
Η αρχική πρόταση ως βάση καλύπτει και τις δύο παραπάνω παραδοχές. Ανάπτυξη της Παιδείας και σύνδεση της γνώσης με τις νέες τεχνολογίες και την αγορά.
Αυτό είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα της Χώρας μας, γι’αυτό και τώρα περισσότερο από ποτέ, αποτελεί τη μέγιστη προτεραιότητα να επενδύσουμε στα Γράμματα και τον Πολιτισμό.
Κι όμως οι αρμόδιοι εξακολουθούν να κωφεύουν…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ, ΟΜΟΤΙΜΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
Δρ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΜΕΛΟΣ ΣΕΠ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
