Ο Νικόλαος Παπαδάκης γεννήθηκε στο Βάμο Χανίων. Είναι δικηγόρος, γενικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Χανίων, «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», από τη σύστασή του, το 2000.
Έχουν κυκλοφορήσει μελέτες του με θέμα τον Βενιζέλο και την εποχή του. Έχει γράψει πληθώρα άρθρων και έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων για επιμέρους τομείς του έργου του Βενιζέλου, την ιστορία της Κρήτης, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και το Κυπριακό.
Βιβλία του έχουν μεταφραστεί στην αγγλική και τη σερβική γλώσσα. Είναι συγγραφέας της δίτομης βιογραφίας με τίτλο «Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άνθρωπος, ο ηγέτης», η οποία κυκλοφόρησε το 2017 από το Ίδρυμα και τον ιστορικό εκδοτικό οίκο Βιβλιοπωλείον της Εστίας και το 2020 από το Ίδρυμα και την εφημερίδα «Η Καθημερινή», γνωρίζοντας εξαιρετικά μεγάλη απήχηση. -Είστε πρόεδρος του Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελ. Βενιζέλος.
Πρόεδρος του Ιδρύματος είναι ο εκάστοτε Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων. Σήμερα Πρόεδρος είναι ο Κωνσταντίνος Τασούλας. Εγώ έχω την ιδιότητα του Γενικού Διευθυντή και του Προέδρου της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ιδρύματος.
Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» είναι ένας σύγχρονος, δυναμικός, εξωστρεφής οργανισμός με πολυεπίπεδο έργο, κέντρο έρευνας και μελέτης της ζωής, του έργου, της εποχής του μεγάλου πολιτικού και της Νέοτερης Ελληνικής Ιστορίας.
Στα ιδρυτικά μέλη του συγκαταλέγονται η Βουλή των Ελλήνων, κορυφαίοι φορείς της επιστήμης, του πνεύματος και της οικονομίας, Πανεπιστήμια, Μουσεία, η εκκλησία και η αυτοδιοίκηση της Κρήτης, πολιτικές προσωπικότητες, επιστημονικοί σύλλογοι, οργανώσεις αποδήμων και προσωπικότητες της δημόσιας ζωής.
Η σύστασή του στα Χανιά τον Μάρτιο του 2000, σχεδόν 65 χρόνια μετά το θάνατο του Βενιζέλου, ήρθε να καλύψει ένα σημαντικό κενό.
Έδρα του Ιδρύματος είναι η ιστορική οικία Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων, κτήριο του 1877, ενώ οι διοικητικές και επιστημονικές του υπηρεσίες στεγάζονται ακριβώς απέναντι, σε ανακαινισμένο κτήριο της ίδιας περιόδου.
Στα 20 χρόνια της λειτουργίας του το Ίδρυμα, μέσω των επιστημονικών υπηρεσιών του (βιβλιοθήκη, αρχείο, μουσεία, εκπαιδευτικές δράσεις, εκδόσεις, συνέδρια, εκδηλώσεις, ερευνητικά προγράμματα) έχει επιτύχει να δημιουργήσει με επίκεντρο τη Χαλέπα, και τους άλλους τόπους που συνδέονται με τη ζωή και τη δράση του Βενιζέλου, το Ακρωτήρι, τις Μουρνιές, το Θέρισο, ένα δίκτυο πολιτισμού υψηλών προδιαγραφών, το οποίο διαχέεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και διεθνώς, με σκοπό να φέρει πιο κοντά τον Βενιζέλο και την εποχή του στις νεότερες γενιές.
Η εικοσαετής προσπάθεια για τη δημιουργία των υποδομών αυτών και η ανάδειξη της ιστορικής πληροφορίας με καινοτόμες τεχνολογίες επιτρέπουν την σε βάθος έρευνα, μελέτη και προβολή της εποχής, του έργου και της ζωής του μεγάλου πολιτικού.-Ποιες είναι οι εκπαιδευτικές του δράσεις;
Με τις εκπαιδευτικές του δράσεις, το Ίδρυμα υιοθετεί μία διαφορετική προσέγγιση της Ιστορίας, που δεν περιορίζεται στη μετάδοση πληροφοριών αλλά εστιάζει στη διανοητική και συναισθηματική εμπλοκή των συμμετεχόντων.
Κάθε χρόνο περισσότεροι από 5.000 μαθητές από ολόκληρη τη χώρα παρακολουθούν σε ετήσια βάση τα πρωτοποριακά εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος. Παράλληλα, το Ίδρυμα πραγματοποιεί βιωματικές δράσεις για ενήλικες και προγράμματα για οικογένειες, τα οποία εφαρμόζονται στην Οικία-Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα.
Σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, το Ίδρυμα έχει εκδώσει σχολικά εγχειρίδια για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ σε ετήσια βάση διενεργεί μαθητικό διαγωνισμό δοκιμίου, υπό την αιγίδα του Υπουργείου, με αξιοσημείωτη συμμετοχή μαθητών από ολόκληρη τη χώρα και ελληνικά σχολεία του εξωτερικού.
Μία δράση με μεγάλη απήχηση σε ολόκληρη τη χώρα αλλά και στα ελληνικά σχολεία του εξωτερικού είναι η μουσειοσκευή του Ιδρύματος με τίτλο «Μετά φιλικωτάτων αισθημάτων… Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», όπως συνήθιζε να υπογράφει τις επιστολές του.
Πρόκειται για ένα σύνολο κινητού δανειστικού υλικού, που πηγάζει από τις θεματικές της μουσειακής συλλογής της Οικίας-Μουσείου Βενιζέλου και δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να βιώσουν τη μουσειακή εμπειρία χωρίς τη φυσική τους παρουσία στο Μουσείο.
Η μουσειοσκευή ήδη έχει ταξιδεύσει σε ολόκληρη την Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει τύχει ενθουσιώδους υποδοχής.-Εξηγείστε μας τις ψηφιακές συλλογές του ιδρύματος.
Ο ψηφιακός προσανατολισμός του Ιδρύματος έχει ξεκινήσει ήδη από το 2004 μέσω της συγκρότησης του ενιαίου ψηφιακού αρχείου «Ελευθέριος Βενιζέλος» για την περίοδο από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τέλη της δεκαετίας του 1960, το οποίο είναι ελεύθερα προσβάσιμο από τους χρήστες του διαδικτύου. Το ίδιο ισχύει και για τον κατάλογο διαδικτυακής δημόσιας πρόσβασής της βιβλιοθήκης του (OPAC).
Επιπλέον, το Ίδρυμα αναπτύσσει με επιτυχία ηλεκτρονικές εφαρμογές εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, εικονικής περιήγησης, οπτικοακουστικής ξενάγησης και διαδραστικών εκπαιδευτικών παιχνιδιών, οπτικοακουστικές δράσεις (video) και podcast.
Με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στην τεκμηρίωση και διάδοση της πληροφορίας και τη δημιουργία καινοτόμων εφαρμογών το Ίδρυμα προβάλει το πολιτιστικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο των συλλογών του.-Υπάρχει ένα ενιαίο ψηφιακό αρχείο 65.000 τεκμηρίων για τον Βενιζέλο και την ιστορία της περιόδου από τα μέσα του 19ου έως τα μέσα του 20ού αι.;
Βεβαίως, και είμαι στην ευχάριστη θέση να σας πω ότι σύντομα θα ξεπεράσει τις 80.000 μιας και αυτή τη στιγμή το Ίδρυμα βρίσκεται στο στάδιο υλοποίησης ενός νέου έργου με υλικό που θα περιλαμβάνει και τμήμα του πολύ σημαντικού αρχείου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Χανίων.
Συνεχώς αναζητούνται νέοι τρόποι, μέσω καινοτόμων διαδραστικών εφαρμογών για την ανάπτυξη, τον εμπλουτισμό και την προβολή του περιεχομένου στην Ελλάδα και παγκοσμίως.
Το σύνολο του υλικού, εκτός από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος βρίσκεται και στην εθνική υποδομή συσσώρευσης SearchCulture.gr που αναπτύσσεται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και στην ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana. -Τι περιλαμβάνει το διαδραστικό εκπαιδευτικό παιχνίδι ιστορίας στην Οικία-Μουσείο Βενιζέλου για μικρά και μεγάλα παιδιά;
Το παιχνίδι αυτό εντάσσεται σε μία σειρά ψηφιακών δράσεων που ετοιμάζουμε με αφορμή τη διαφαινόμενη μετεξέλιξη της εκπαίδευσης που προκάλεσε η πανδημία, οι οποίες φυσικά ακολουθούν την μεθοδολογία των υπαρχόντων βιωματικών μας δραστηριοτήτων.
Έχουμε το «Παιχνίδια στο Μουσείο Βενιζέλου (Χαλέπα, Χανιά).»Ένα ψηφιακό «κυνήγι θησαυρού.»
Παράλληλα, δημιουργείται ένα ψηφιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Ελάτε να γράψουμε ιστορία»,του οποίου η θεματική θα είναι η περίοδος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Επιπλέον, ετοιμάζεται μία σειρά σύντομων video με γενικό τίτλο: «Ερωτήσεις για τον Ελευθέριο Βενιζέλο».
-Μιλήστε μας για την ταινία μικρού μήκους για τον Ελευθέριο Βενιζέλο με πρωταγωνιστή τον Γρηγόρη Βαλτινό.
Με αφορμή την επέτειο των 85 ετών από τον θάνατο του Ελευθερίου Βενιζέλου στις 18 Μαρτίου 1936, το Ίδρυμα δημιούργησε μία ταινία μικρού μήκους με πρωταγωνιστή τον Γρηγόρη Βαλτινό. Η ταινία επικεντρώνεται στις τελευταίες μέρες της ζωής του μεγάλου πολιτικού.
Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στα Χανιά, στους χώρους της Οικίας-Μουσείου Βενιζέλου στη Χαλέπα και στον Προφήτη Ηλία στο Ακρωτήρι όπου βρίσκεται ο τάφος του. Είναι βασισμένη στο έργο μου «Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Άνθρωπος, ο Ηγέτης».
Η ταινία είναι ελεύθερα διαθέσιμη στο διαδίκτυο, στην ψηφιακή πλατφόρμα της δημόσιας τηλεόρασης ERTFLIX και μπορεί να την παρακολουθήσουν οι συμπατριώτες μας από οποιοδήποτε σημείο της γης.
Επιπλέον, θα είναι διαθέσιμη και στο κανάλι του Ιδρύματος στο YouTube, στον σύνδεσμο https://www.youtube.com/watch?v=AZB8lw-8YOI
-Ποια είναι η γνώμη σας για την επανατοποθέτηση του αγάλματος του Πρίγκιπα Γεωργίου;
Θεωρώ ότι μια τέτοια ενέργεια δεν θα εκληφθεί ως σεβασμός προς ένα έργο τέχνης, αλλά ως απόδοση τιμής προς ένα πρόσωπο που σημάδεψε αρνητικά την ιστορία της Κρήτης.
Δεν είναι δυνατό κάθε χρόνο να γιορτάζουμε την επέτειο της επανάστασης του Θερίσου και από την άλλη να αποκαθιστούμε τον εκφραστή της επιβολής ενός απολυταρχικού πολιτεύματος κατά του οποίου εξεγέρθηκαν οι Κρητικοί το 1905.
Αυτή την περίοδο ανεγείρεται στο Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου μνημείο αφιερωμένο στη μάχη που έδωσαν εκεί οι επαναστάτες κατά των ρωσικών στρατευμάτων, τον Αύγουστο του 1905. Υπενθυμίζω ότι ο Πρίγκιπας δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει και ξένα στρατεύματα, κυρίως ρωσικά, για να καταστείλει την επανάσταση του Θερίσου.
Επομένως, πιστεύω ότι η επανατοποθέτηση του αγάλματος σε δημόσιο χώρο, λόγω του συμβολισμού που μοιραία αποκτά εκπέμπει μηνύματα αμφισβήτησης μια κορυφαίας στιγμής της Κρητικής Ιστορίας, της επανάστασης του Θερίσου, αλλά και της ελληνικής ιστορίας συνολικά.
-Τι εκδηλώσεις διοργανώνει το ίδρυμα;
Διοργανώνει επετειακές εκδηλώσεις σε τακτική ετήσια βάση, όπως το πολιτικό μνημόσυνο Ελευθερίου και Σοφοκλή Βενιζέλου στον Προφήτη Ηλία, η Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, οι επέτειοι γέννησης του Βενιζέλου στις Μουρνιές, της επανάστασης στο Ακρωτήρι και στο Θέρισο.
Στο πλαίσιο των συνεδρίων, ημερίδων και εκδηλώσεων ή και μεμονωμένα, το Ίδρυμα πραγματοποιεί εκθέσεις σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, ενώ με την ευθύνη του λειτουργεί μόνιμη έκθεση στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος», από την έναρξη της λειτουργίας του το 2001.
Σήμερα, η συνεργασία Ιδρύματος και Δ.Α.Α. ανανεώνεται για τρίτη φορά, καθώς το Ίδρυμα και το Αεροδρόμιο θεωρούν ότι η πολυμεσική και διαδραστική έκθεση που από κοινού δημιούργησαν συμβάλει στην παγκόσμια πολιτιστική και τουριστική προβολή της Ελλάδας. -Ποια η σχέση του Ιδρύματος με την Οικία – Μουσείο;
Το Ίδρυμα έχει έδρα του την Οικία – Μουσείο Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων. Η πατρική οικία της Χαλέπας, το αγαπημένο σπίτι του Βενιζέλου λειτουργεί ως Μουσείο από το 2000, ενώ το 2015 αποκαταστάθηκε κτιριακά και μουσειακά και πλέον αναγνωρίζεται ως ένα από τα εμβληματικότερα μουσεία, που είναι αφιερωμένα σε πολιτική προσωπικότητα, σε διεθνές επίπεδο. -Ποια η σχέση του «Ιδρύματος «Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου» – Η.Π.Α.» – “Venizelos Foundation USA, Inc”με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος»- Χανιά και ποια η σχέση του Ιδρύματος με τους ομογενείς της Αμερικής;
Το Ίδρυμα από τη σύστασή του επιδίωξε τη συνεργασία τόσο με άλλους φορείς όσο και με οργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικόμε στόχο την προώθηση των σκοπών του.
Το νεοσυσταθέν «Ίδρυμα Ελευθερίου Κ. Βενιζέλου – ΗΠΑ»πρόκειται να αναπτύξει στενή συνεργασία με το Ίδρυμα στα Χανιά.
Στους σκοπούς του περιλαμβάνονται δράσεις, προκειμένου να εκπαιδεύσει το αμερικανικό κοινό σχετικά με τη ζωή, την ιστορία, την επιρροή και τα επιτεύγματα του Βενιζέλου, να συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης και στην προώθηση της πολιτικής κληρονομιάς του μεγάλου πολιτικού και στη συμβολή στην έρευνα και τη γενική προώθηση της σχέσης του με την ελληνική κοινότητα στις ΗΠΑ και τους Αμερικανούς Προέδρους της εποχής του.
Επίσης, να συγκεντρώσει κεφάλαια για την υποστήριξη αυτών των δραστηριοτήτων, αλλά και για την υποστήριξη του έργου του Εθνικού Ιδρύματος στην Κρήτη.
Στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου φορέα μετέχουν σημαντικές προσωπικότητες της ελληνικής ομογένειας, με Πρόεδρο τον John Manos, ο οποίος στο παρελθόν έχει διατελέσει με μεγάλη επιτυχία Πρόεδρος της Παγκρητικής Αμερικής.
Θέλω να εκφράσω τη χαρά μου για τη δημιουργία του νέου οργανισμού στις ΗΠΑ και να επαναλάβω την πρόθεσή μας να συνεργασθούμε στη σημαντική αυτή προσπάθεια.
Με την ευκαιρία επιθυμώ να υπενθυμίσω τη μεγάλη ιστορική σχέση του «Εθνικού Κήρυκα» με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Στην ουσία, ιδρύθηκε από τον Βενιζέλο τις κρίσιμες ημέρες του Εθνικού Διχασμού και στήριζε αποφασιστικά τον μεγάλο πολιτικό στη σύγκρουσή του με τη βασιλική παράταξη.
Άξιος συνεχιστής της μεγάλης βενιζελικής παράδοσης της εφημερίδας είναι ο Αντώνης Διαματάρης και η οικογένειά του. Χάρη στον Αντώνη και τη γυναίκα του Λίτσα Καλογερή – Διαματάρη το Ίδρυμα Νιάρχος πραγματοποίησε μία μεγάλη δωρεά προς το Ίδρυμά μας. Τους είμαστε ευγνώμονες για την άδολη και διαχρονική προσφορά τους.
Τέλος, δεν θα παραλείψω να αποτίσω φόρο τιμής στον αείμνηστο Γιάννη Κοκολάκη, που έφυγε από τη ζωή πρόσφατα. Η προσφορά του προς το Ίδρυμα ήταν σπουδαία. – Πείτε μας για το έργο της Ζωής Μητσοτάκη;
Η Ζωή Μητσοτάκη ήταν διακεκριμένη συγγραφέας με σπουδαίο έργο για τον πολιτισμό της Κρήτης. Ειδικότερα το έργο της «Ο δημοσιογράφος Ελευθέριος Βενιζέλος στα χρόνια της Κρήτης 1887-1910» έδωσε μία άγνωστη και ενδιαφέρουσα πτυχή των δημοσιογραφικών ταλέντων του Βενιζέλου.
Το Ίδρυμα συνεργάστηκε μαζί της σε πολλές εκδηλώσεις του, ενώ είχε τη χαρά να εκδώσει τρία βιβλία της. «Το σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου στη Χαλέπα Χανίων: Η στέγη της ζωής του» με αναφορά σε όλη την ιστορία του σπιτιού του Βενιζέλου και της ζωής του μεγάλου πολιτικού. Το «Γενεαλογικό δένδρο της οικογένειας Βενιζέλου» ήρθε να συμπληρώσει και να συνοδεύσει την έκδοση αυτή. Στη συνέχεια το βιβλίο της «Κωνσταντίνος Κ. Μητσοτάκης: Στην αυγή της κρητικής ελευθερίας 1868-1898», το οποίο ακολουθεί τη ζωή του Κωστή Μητσοτάκη (παππού του αείμνηστου πρώην πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη), ο οποίος είχε παντρευτεί την αδελφή του Ελευθερίου Βενιζέλου, Κατίγκω.
Το βιβλίο, με το οποίο ασχολούνταν μέχρι και τις τελευταίες μέρες της ζωής της, «Η κυρία Έλενα Βενιζέλου: Πορεία μιας ζωής» αναφέρεται στην δεύτερη σύζυγο του Βενιζέλου.
Η Ζωή Μητσοτάκη διατέλεσε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ιδρύματος από την ίδρυσή του έως τον θάνατό της. Αναμφισβήτητα προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στο Ίδρυμα και την ιστορική μνήμη του Ελευθερίου Βενιζέλου.
«85 ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ»
ΤΑΙΝΙΑ ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΜΕ ΤΟΝ ΓΡΗΓΟΡΗ ΒΑΛΤΙΝΟ
ΑΠΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ»
Ο Γρηγόρης Βαλτινός είναι ο πρωταγωνιστής της ταινίας μικρού μήκους, παραγωγής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», για τα 85 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου πολιτικού. Συμμετέχουν επίσης οι Μιχάλης Αεράκης και Αναστασία Γκολέμα. Το σενάριο και η σκηνοθεσία είναι του Θανάση Θεολόγη.
Η ταινία θα μεταδοθεί ανήμερα της επετείου, την Πέμπτη 18 Μαρτίου στις 8 μ.μ., από τη Νέα Τηλεόραση Κρήτης. Επίσης, από την ίδια μέρα θα είναι διαθέσιμη στην πλατφόρμα της δημόσιας τηλεόρασης ERTflix, στην κατηγορία «Η ΕΡΤ θυμάται/Σπουδαίοι Έλληνες» (προσβάσιμη μέσω διαδικτύου στη διεύθυνση www.ertflix.gr/category/archeio/spoydaioi-ellines και από τηλεοράσεις smart), καθώς και στo κανάλι του Ιδρύματος στο YouTube στη διεύθυνση https://www.youtube.com/watch?v=AZB8lw-8YOI ενώ το επόμενο διάστημα θα μεταδοθεί από την Τηλεόραση της Βουλής.
Η ταινία, διάρκειας 17 λεπτών, έχει τίτλο «85 χρόνια χωρίς τον Ελευθέριο Βενιζέλο» και αναφέρεται στις τελευταίες μέρες της ζωής του. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στα Χανιά, στους χώρους της Οικίας-Μουσείου Βενιζέλου στη Χαλέπα και στον Προφήτη Ηλία στο Ακρωτήρι όπου βρίσκεται ο τάφος του. Βασίζεται στη βιογραφία «Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Άνθρωπος, ο Ηγέτης» του γενικού διευθυντή του Ιδρύματος Νικόλαου Παπαδάκη (Παπαδή), η οποία κυκλοφόρησε το 2017 από το Ίδρυμα και τον ιστορικό εκδοτικό οίκο Βιβλιοπωλείον της Εστίας και το 2020 από το Ίδρυμα και την εφημερίδα «Η Καθημερινή», γνωρίζοντας μεγάλη απήχηση.
Ένα σύντομο βίντεο με συνεντεύξεις των συντελεστών και στιγμιότυπα από τα γυρίσματα είναι διαθέσιμο στο κανάλι του Ιδρύματος στο YouTube, στη διεύθυνση https://youtu.be/SPrRum8GNDA
Ε.Κήρυξ
