Ο Αιτωλοακαρνάνας επιστήμονας που πρωτοπορεί σε παθήσεις των πνευμόνων, έχει αναπτύξει επαναστατική μέθοδο στη θεραπεία θανατηφόρων πνευμονικών παθήσεων. Γράφει ο Γιώργος Αργυρόπουλος
Ο ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Δημοσθένης Μπούρος έχει κάνει μεγάλα βήματα όσον αφορά τη διάγνωση και τη θεραπεία της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης και χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.
Με τους συνεργάτες του πρωτοπορούν στον τομέα της μελέτης και αντιμετώπισης των διαμέσων πνευμονοπαθειών συμμετέχοντας σε διεθνή κλινικά και ερευνητικά πρωτόκολλα σχετικά με την παθογένεια, τη διάγνωση αλλά και τη θεραπεία της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης.
Πρόκειται για μια αγνώστου αιτιολογίας εξελισσόμενη νόσο που χαρακτηρίζεται από δημιουργία ινώδους ιστού στους πνεύμονες, η οποία εκτιμάται ότι, όπως αναφέρει ο κ. Μπούρος, «πλήττει περί τους 3.000-5.000 ασθενείς στην Ελλάδα». Είναι οι πρώτοι παγκοσμίως με την ομάδα του που χρησιμοποίησαν βλαστικά κύτταρα ενάντια στην πνευμονική ίνωση – συγκεκριμένα, βλαστοκύτταρα που απομονώνονται από τον λιπώδη ιστό του ίδιου του ασθενούς και στη συνέχεια εγχέονται ενδοβρογχικά στους πνεύμονές του. Εχει αποδειχθεί ότι τα κύτταρα αυτά εκκρίνουν ουσίες που τονώνουν τα υπάρχοντα κύτταρα των πνευμόνων. Μέχρι σήμερα έχουν χορηγήσει τη βλαστοκυτταρική θεραπεία με καλά αποτελέσματα σε μεγάλο αριθμό ασθενών, όχι μόνο με πνευμονική ίνωση αλλά τα τελευταία χρόνια και με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), την πολύ κοινή πλέον «νόσο των καπνιστών»». Τώρα, η ερευνητική ομάδα του κ. Μπούρου εργάζεται επάνω στην τροποποίηση αυτού του πρωτοκόλλου. «Διερευνούμε τη χρήση παραγόντων από τα κυκλοφορούντα στο αίμα βλαστοκύτταρα. Δεν θα χρειάζεται δηλαδή παρά μια αιμοληψία για τη λήψη των κυττάρων».
Ο Δημοσθένης Μπούρος γεννήθηκε στη Σταμνά Μεσολογγίου, τελείωσε το Γυμνάσιο και το Λύκειο Αιτωλικού, την Στρατιωτική Ιατρική και την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ (1975) με “άριστα”, ειδικεύθηκε στην πνευμονολογία στην πνευμονολογική κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εκπόνησε την διδακτορική του διατριβή (1988, άριστα). Μετεκπαιδεύθηκε στο Harvard University, στη Βοστόνη και στο Imperial College- Royal Brompton Hospital, στο Λονδίνο. Διετέλεσε Assistant Professor στο Boston University και ερευνητής στο Harvard University. Επίκουρος και αναπληρωτής καθηγητής πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1990-2002) και καθηγητής Πνευμονολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (2002-2014). Καθηγητής Πνευμονολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (2014-2019).
Διετέλεσε διευθυντής του διαπανεπιστημιακού μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών (Master) “Κλινική φαρμακολογία-Θεραπευτική», καθώς και διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του ΔΠΘ «Ιατρική του Ύπνου». Διετέλεσε επιβλέπων πολλών διδακτορικών διατριβών και πρόεδρος της επιτροπής Μεταπτυχιακών σπουδών της Ιατρικής σχολής του ΔΠΘ και Διευθυντής του Τομέα Παθολογίας του ΔΠΘ και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης. Είναι ιδρυτής της δυναμικής Ομάδας Διαμέσων Νοσημάτων και της Επιστημονικής Εταιρίας Σπανίων Παθήσεων και Ορφανών Φαρμάκων (ΕΕΣΠΟΦ) της οποίας διετέλεσε πρώτος πρόεδρος.
Διηύθυνε και οργάνωσε την Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική του ΔΠΘ στη Αλεξανδρούπολη, αναπτύσσοντας όλα τα σύγχρονα αντικείμενα της ειδικότητος με μονάδες αιχμής, όπως της πνευμονικής ίνωσης.
Στο παρελθόν έχει διευθύνει τις πνευμονολογικές κλινικές του 401 ΓΣΝΑ, του Πανεπιστημίου Κρήτης και του τμήματος επειγόντων περιστατικών (ΤΕΠ) του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ηρακλείου.
Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 480 άρθρα σε διεθνή περιοδικά με κριτές (Scopus), το έργο του έχει >25.000 ετεροαναφορές (citations), με H-index 71 (Google scholar). (https://scholar.google.com/citations?user=c9z4SR5i9wQC&hl=en), έχει τύχει πολλών βραβεύσεων και είναι επίτιμο μέλος πολλών διεθνών πνευμονολογικών εταιρειών.
Είναι διευθυντής σύνταξης του επίσημου περιοδικού της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, “ΠΝΕΥΜΩΝ”. Είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής και κριτής πολλών διεθνών ιατρικών περιοδικών, συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου περιοδικού πνευμονολογίας LANCET-Respiratory Medicine, κριτής διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων, μέλος διεθνών επιτροπών για την έκδοση οδηγιών για την διάγνωση και θεραπεία πολλών νοσημάτων του πνεύμονος, όπως της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης (guidelines 2011, 2018, 2021) και της νέας ταξινόμησης των ιδιοπαθών διαμέσων πνευμονοπαθειών (2013). Είναι ιδρυτικό μέλος των Fellows της European Respiratory Society (FERS) και προσκεκλημένος ομιλητής σε πολλά διεθνή συνέδρια.
Έχει εκδώσει (editor) το textbook Pleural Diseases (2004, Marcel Dekker, NY και Informa 2009, 2η έκδοση) και το βιβλίο «Βασικές αρχές Κλινικής φαρμακολογίας-Θεραπευτικής», 2η έκδοση). Συνεργάζεται με πολλά κέντρα του εξωτερικού σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα καθώς και προγράμματα ανταλλαγής επιστημόνων.
Διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής εγκρίσεως φαρμάκων του ΕΟΦ (ΕΣΕ), της επιτροπής κρίσεως διευθυντών του ΕΣΥ, και μέλος της συγκλήτου το Πανεπιστημίου Κρήτης. Υπηρέτησε και προτάθηκε για πολλές θέσεις της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας (national delegate, auditor, secretary, treasurer, journal editor) και βραβεύθηκε από αυτή ως Visiting professor στο Medical University της Βιέννης (2010). Διετέλεσε μέλος του ΚΕΣΥ [2010-2013], πρόεδρος της επιτροπής τιμών φαρμάκων του ΥΥΚΑ, πρόεδρος της θετικής λίστας φαρμάκων του ΕΟΦ, αντιπρόεδρος του ΔΣ του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης και αντιπρόεδρος του ΔΣ του Ινστιτούτου Έρευνας Νοσημάτων Θώρακος και Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΙΕΝΘΥΑΕ) και πρόεδρος της Εθνικής επιτροπής σπανίων νόσων-παθήσεων του ΚΕΣΥ. Είναι Εθνικός εκπρόσωπος στον UEMS για τα σπάνια νοσήματα και μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Επικεφαλής της μονάδας διαμέσων νοσημάτων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο ΝΝΘΑ (ΣΩΤΗΡΙΑ), η οποία είναι κέντρο αναφοράς για τα διάμεσα νοσήματα του πνεύμονος και της σαρκοείδωσης και δέχεται ασθενείς από πολλές περιοχές της χώρας και το εξωτερικό. Με τους συνεργάτες του, πέραν του κλινικού έργου, πρωτοπορούν στον διεθνή ερευνητικό χώρο στον τομέα της μελέτης και αντιμετώπισης των διαμέσων πνευμονοπαθειών με δημοσιεύσεις σε μεγάλου κύρους ιατρικά περιοδικά.
Συγκαταλέγεται μεταξύ των Ελλήνων επιστημόνων με μεγάλη διεθνή επιρροή. Στην τριακονταετή θητεία του στο Πανεπιστήμιο έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 5.000 φοιτητές ιατρικής και
ειδικευόμενους ιατρούς, πολλοί από τους οποίους κατέχουν ακαδημαϊκές θέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Συνεργάζεται με πολλά ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα στην Ευρώπη και την Αμερική και συμμετέχει σε διεθνή κλινικά και ερευνητικά πρωτόκολλα σχετικά με την παθογένεια/παθοφυσιολογία και θεραπεία της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης, όπως είναι και η χρήση των αρχέγονων βλαστικών κυττάρων (stem cells) σε χρόνιες πνευμονολογικές παθήσεις, αλλά και ο χειρισμός ασθενών με πνευμονική ίνωση και συννοσηρότητες, όπως ο καρκίνος του πνεύμονος. Είναι πρόεδρος της Ένωσης Αιτωλοακαρνάνων Ακαδημαϊκών και της Εταιρείας Ναυτικής και Ταξιδιωτικής Ιατρικής.
Ακόμη περισσότερα θα μπορούσαν να αναφερθούν για το έργο του διεθνούς κύρους επιστήμονα καθηγητή Δημοσθένη Μπούρο, δυστυχώς όμως αυτό δεν είναι εφικτό.
Φυσικά δεν θα παραλείπαμε τις συμβουλές του για την προστασία και την ασφάλεια μας:
«ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΠΟΥ ΚΟΡΥΦΩΝΕΤΑΙ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΓΑΛΟ ΚΥΜΑ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΙΟΥ,
Για να επανέλθουμε στην κανονικότητα θα χρειασθεί εφαρμογή απλών μέτρων, όπως:
- Μάσκα
- πλύσιμο χεριών
- Φυσική Απόσταση
- Αερισμός χώρων παρουσίας μας
- Αποφυγή χώρων συνοστισμού
σημαντική επίσης είναι η καλή διατήρηση του οργανισμού μας με επαρκή ύπνο και ξεκούραση, καλή διατροφή, αποφυγή stress».
Ως επίλογο στο αφιέρωμα αυτό αξίζει να επισημανθεί η ανθρώπινη πλευρά του καταξιωμένου επιστήμονα και τα ενδιαφέροντα του.
Είναι παντρεμένος με την Στέλλα Θεοδώρου. Έχει δύο κόρες ένα γιο και ενα εγγονό. Ασχολείται με την μελέτη της προσωκρατικής φιλοσοφίας και τους Ίωνες φυσικούς, την αττική τραγωδία, την ποίηση και τη μουσική.
Ανυπομονεί να περνά ευχάριστες στιγμές με τον μικρό εγγονό του!
Κλείνουμε με ένα απόφθεγμα «Ο χαρακτήρας του ανθρώπου είναι η μοίρα του» (Ηθος ανθρώπω δαίμων) από τον προσωκρατικό φιλόσοφο Ηράκλειτο που τόσο αγαπά ο κ. Μπούρος!!