Συνέντευξη του διεθνούς φήμης Σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή στο Art

Συνέντευξη του διεθνούς φήμης Σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή στο Art & Art Magazine και στην Ελεάνα Πλέσσα.

1) Γνωρίζω ότι θα ξεκινήσετε τα γυρίσματα της ταινίας σας «Καποδίστριας» μέσα στη χρονιά ώστε να είναι έτοιμη 200 χρόνια μετά την επανάσταση. Αυτό είναι σύμπτωση ή προσωπική σας επιλογή;

Φαίνεται ότι τα ίδια τα θέματα μας επιλέγουν και όχι εμείς τα θέματα! Όπως και να είναι, πράγματι τα γυρίσματα της ταινίας ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ πρέπει να αρχίσουν το φθινόπωρο που μας έρχεται, με την προοπτική να είναι έτοιμη για προβολή το 2021, που είναι και τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Θέλω να πιστεύω ότι η ταινία αυτή θα είναι χρήσιμη στους Έλληνες του καιρού μας, και επιδιώκω να είναι μια ταινία συμφιλιωτική (και όχι διχαστική) και κυρίως να είναι μια ταινία αισιόδοξη.

2) Τι σας γοήτευσε στην προσωπικότητα του Καποδίστρια ώστε να του κάνετε την «αγιογραφία» του, όπως έχετε δηλώσει;

Μα, ότι ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος θυσιάστηκε. Είχε πλήρη συναίσθηση ότι ερχόμενος στην Ελλάδα θα δολοφονηθεί. Και ήρθε. Ενώ με τον μισθό που είχε έστω και παροπλισμένος Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, ζώντας στην Ελβετία, θα μπορούσε να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του ως άρχοντας. Και με τη διεθνή αναγνώριση που είχε, να ζήσει υπέροχα γηρατειά… Κι όμως τα εγκατέλειψε όλα αυτά για να έρθει σε μια ερειπωμένη, πτωχευμένη και διχασμένη Ελλάδα για να θυσιάσει τον εαυτό του επιτελώντας το καθήκον του απέναντι στην πατρίδα. Αυτό δείχνει το μεγάλο εσωτερικό του μέγεθος. Εύχομαι και ελπίζω μετά την ταινία, οι Έλληνες να πάρουν δύναμη από την προσωπικότητά του και αν χρειαστεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά του, τόσο για την βαθιά αγάπη του για την πατρίδα όσο και για το γεγονός αν χρειαστεί να θυσιαστούμε για την μέσα ανώτερη Ελλάδα, να θυσιαστούμε. Άλλωστε, δεν υπάρχει τίποτα πιο μεγάλο από το να «πέσεις» μαχόμενος για ανώτερα ιδανικά, όπως είναι να υπερασπίζεσαι την μέσα ανώτερη Ελλάδα, ακριβώς όπως έκανε ο Καποδίστριας.

3) Γνωρίζουμε ότι το σενάριο του Καποδίστρια ολοκληρώθηκε. Η ταινία αυτή προορίζεται για Διεθνή Παραγωγή; Έχετε κλείσει ήδη κάποια ονόματα πρωταγωνιστών που θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας;

Το σενάριο της ταινίας έχει ολοκληρωθεί μετά από 29 επανεγγραφές από τον συγγραφέα και σεναριογράφο Δημήτρη Νόλλα, την Αγγλίδα σεναριογράφο Τζάκι Παβλένκο και την ταπεινότητά μου. Για να είναι αντάξια του μεγέθους του Ιωάννη Καποδίστρια θα πρέπει να γίνουν γυρίσματα στα παλάτια της Ρωσίας όπου διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών, στην Αυστρία όπου έδωσε την μεγάλη μάχη με τον ορκισμένο αντίπαλό του Καγκελάριο Μέτερνιχ, καθώς και στην Ελβετία όπου η χώρα όπως είναι σήμερα είναι δημιούργημα της μεγαλοφυΐας του Καποδίστρια… Μου δίδεται η ευκαιρία να πω ότι λανθασμένα νομίζουμε ότι ο Καποδίστριας έκανε τα 2 καντόνια. Άλλο πράγμα έκανε. Έφτιαξε μια χώρα στα πρότυπα των αρχαίων ελληνικών πόλεων, τους ένωσε και δημιούργησε τις προϋποθέσεις αυτή η χώρα να περάσει στο απυρόβλητο, μια χώρα με κυρίαρχο άξονα το χρήμα που όλοι την έχουν ανάγκη. Αυτό προσπαθούσε να κάνει και στην Ελλάδα και γι’ αυτό τον σκότωσαν. Δηλαδή, να κάνει μια χώρα/μήτρα, όχι του χρήματος όπως την Ελβετία, αλλά του πολιτισμού, της παιδείας, των νέων τεχνολογιών. Όμως, οι καιροί στην Ελλάδα ήταν ανώριμοι, οι τότε διοικούντες την Ελλάδα δεν το κατάλαβαν, ενώ ο λαός με την δυνατή διαίσθηση του τον λάτρευε. Ο λαός σχεδόν τον αντιμετώπιζε σαν άγιο. Ενάντια στις φατρίες που διοικούσαν τότε την Ελλάδα (25 είπε ο Καποδίστριας ότι ήταν), τότε άλλα είχαν στο μυαλό τους για τον Καποδίστρια. Τώρα, για να πάρει η ταινία τις διαστάσεις της πρέπει να συμμετάσχουν άλλες τρεις χώρες μαζί με την Ελλάδα. Πιστεύω ότι όλα θα πάνε καλά, όμως ονόματα των ηθοποιών δεν μπορούν να ανακοινωθούν αυτή τη στιγμή. Όπως είναι φανερό, θα πρέπει τους ρόλους της ταινίας πρέπει να ερμηνεύσουν Έλληνες, Ρώσοι, Ελβετοί, Αυστριακοί και Άγγλοι. Μου δίνεται η ευκαιρία να πω ότι η Ελλάδα έχει στις μέρες μας εξαιρετικούς ηθοποιούς!!!

4) Με ποια προσωπικότητα από αυτές που έχετε αναδείξει κινηματογραφικά μέχρι στιγμής έχετε ταυτιστεί περισσότερο;

Μου είναι δύσκολο να απαντήσω. Παπαδιαμάντης, Καβάφης, Ελ Γκρέκο-Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Ιωάννης Βαρβάκης, Νίκος Καζαντζάκης, και τώρα Ιωάννης Καποδίστριας… Τι να σας πω; Πιθανότατα με όλες!

5) Ποιες προσωπικότητες θα θέλατε να προσεγγίσετε κινηματογραφικά στο μέλλον;

Καταρχήν να σας πω ότι από έναν σοβαρό πλέον παράγοντα του ελληνικού κινηματογράφου, και που τον εκτιμώ πολύ μου έγινε η ιδιαιτέρως τιμητική πρόταση, μετά την ταινία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ να βοηθήσει να κάνω δυο ταινίες: για τον συμπατριώτη μου Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Εθνάρχη Κωνσταντίνο Καραμανλή. Οι θεοί της Ελλάδος να δώσουν να πάει καλά ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ και ο Θεός επίσης να δώσει να έχω υγεία και δύναμη να κάνω και τους δυο! Τώρα, έξω από την παραπάνω πρόταση υπάρχει ένα πρόσωπο στους καιρούς μας από την περιοχή της πολιτικής που με ερεθίζει και υπό κάποιες προϋποθέσεις θα ήθελα να τον κάνω ταινία, κυρίως γιατί αυτά που έχουν συμβεί σε αυτόν τον άνθρωπο και ο τρόπος με τον οποίο τα αντιμετώπισε, μοιάζει σαν να είναι ως προσωπικότητα από την μήτρα που γέννησε τον Ιωάννη Καποδίστρια. Είναι και φιλάνθρωπος και δεν το λέει, είναι αληθινά πατριώτης είναι και λόγιος και δεν το επιδεικνύει, και κυρίως για το τεράστιο πατριωτικό ΟΧΙ που είπε στον τότε αβυσσαλέο πλανητάρχη Μπους τον νεότερο. Είναι ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής… που εκτός των άλλων αγαπά, εκτιμά και σέβεται τους ανθρώπους που παράγουν πολιτισμό και αυτό για μένα είναι εξαιρετικά σοβαρό γιατί δείχνει πολλά! Έχω δε, την εντύπωση ότι στην μεταπολεμική περίοδο της χώρας μας, δεν υπήρξε άλλος πολιτικός ηγέτης και κυρίως πρωθυπουργός που να είχε το θάρρος να πει «ΟΧΙ» στους επικυρίαρχους. Πιστεύω δε ότι αν δε θα είμαι εγώ ο σκηνοθέτης που θα κάνει ταινία αυτόν τον εξαίρετο Έλληνα, οπωσδήποτε κάποιος στο μέλλον θα τον κάνει ταινία. Και μια και μιλάμε για επιθυμίες, από την περιοχή της πολιτικής, ναι, θα μπορούσα να έκανα ταινία για τον Λεωνίδα Κύρκο που ήταν και φίλος μου, αλλά όχι γι’ αυτό. Αλλά γιατί ήταν αριστερός όπως κι εγώ που όμως τόλμησε να αποποιηθεί την αριστερά όταν συνειδητοποίησε τι μαύρα σκοτάδια κουβαλούσε. Έτσι είπε το σύκα-σύκα τη σκάφη-σκάφη και χαρακτήρισε την προδοσία των ονείρων ως ιδεολογικό έγκλημα και έριξε μαύρη πέτρα πίσω του ακριβώς όπως έκανα κι εγώ…

6) Νιώθετε ότι έχει αναγνωριστεί το έργο σας περισσότερο σε παγκόσμιο επίπεδο και λιγότερο στην Ελλάδα;

Τα έργα που είχα την ευλογία να σκηνοθετήσω, αγαπήθηκαν από το κοινό όπου κι αν προβλήθηκαν. Από την Ελλάδα βεβαίως, είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων για τους θεατές που με σταματάνε στο δρόμο και μου δείχνουν πολλαπλά την αγάπη τους και τους ευχαριστώ πολύ γι’ αυτό. Όπως ευχαριστώ πολύ και τους επικριτές μου, τους ενασχολούμενους με τον κινηματογράφο γιατί μου θυμίζουν ότι δεν πρέπει να γίνω σαν και αυτούς. Δηλαδή, να μην περάσω ποτέ στη αντίπερα όχθη της μνησικακίας και να παραμείνω, αν μπορώ, στην περιοχή της δημιουργικής αγαθότητας και της ανιδιοτελούς δοτικότητας.

7) Είστε ένας ακούραστος εργάτης της τέχνης που ποτέ δεν μπήκε σε κομματικές και εκδοτικές παρέες. Πόσο ακριβά το πληρώσατε αυτό;

Ούτε κομματικές και εκδοτικές παρέες, ούτε κυρίως τις άθλιες φατρίες που καταδυναστεύουν τον πολιτισμό της χώρας. Το ξαναλέω: ο Καποδίστριας είχε πει ότι «25 είναι οι φθορείς του Έθνους, 25 οι φατρίες». Στους καιρούς μας πρέπει να είναι 300. Μέσα σε αυτές είναι οι φατρίες που κηδεμονεύουν τον ελληνικό πολιτισμό, με μια εξ αυτών των κινηματογράφο. Με έχουν στοχοποιήσει, ξέρω και ποια δυάδα οργανώνει τις επιθέσεις εναντίον μου και επίσης ποιοι τους συνεπικουρούν. Κατά βάθος τους λυπάμαι…Γνωρίζει η ψυχή τους άραγε ότι το κακό που κάνουν θα επιβαρύνει το κάρμα τους και ακόμα χειρότερα ότι μπορεί να «τραυματίσει» τις ψυχές των απογόνων τους… (πράγμα που καθόλου δεν εύχομαι…).

8) Έχετε νιώσει ποτέ αδικημένος από κάποια κριτική;

Όταν είσαι στην Ελλάδα και δημιουργείς έργα ή προσπαθείς να δημιουργήσεις έργα αγαθά που να είναι χρήσιμα στις ανθρώπινες ψυχές για να τους δίνουν δύναμη και παρηγοριά, θα βρεθείς εκ των πραγμάτων στοχοποιημένος από την απέναντι όχθη των ανθρώπων του σκότους και της μνησικακίας. Όταν δεν ξέρεις ότι έτσι προχωράει η ζωή για όλους μας, ότι διασχίζουμε τα πελάγη του Καλού και του Κακού που είναι και τα δυο ευλογημένα από τον Θεό και υπηρετείς την αγαθότητα, τότε θα βρεθείς στις επιθέσεις της άλλης πλευράς. Εάν δεν έχεις συναίσθηση αυτής της αιώνιας πάλης του Καλού και του Κακού μπορείς να συντριβείς, να καταπέσεις από τις επιθέσεις. Αν όμως έχεις συναίσθηση και συνείδηση της συμπαντικής λειτουργίας των δυο αυτών δυνάμεων, τότε είσαι προετοιμασμένος και δεν καταβάλλεσαι από τις επιθέσεις από όπου και αν προέρχονται και κυρίως πρέπει να τις αγνοείς και να προχωράς. Επί αυτού επιτρέψτε μου να σας θυμίσω κάτι που έλεγε ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς που γέννησε η ανθρωπότητα, ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι: «Δεν θα φτάσεις ποτέ στον προορισμό σου αν σταματάς και ρίχνεις πέτρες σε κάθε σκυλί που γαβγίζει». Βέβαια, καμιά φορά χρειάζεται να ρίξεις πέτρες στους ανίερους κατά σύστημα ή επί πληρωμή πετροβολώντας… Είτε έτσι είτε αλλιώς ισχύει αυτό που έλεγε ο Καζαντζάκης: «στην αρχή μοιάζει να κερδίζει το κακό και στο τέλος πάντα ηττάται».

9) Ποια πιστεύετε είναι η ταινία σας που αγαπήθηκε περισσότερο από το κοινό;

Πιστεύω ότι θα είναι η ταινία ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ!.