Έδεσσα: «το σκαλοπάτι όπου πατά ο Θεός για να ανέβει στον ουρανό». Γράφει ο Γιώργος Τσούκαλης
Γιώργος Τσούκαλης
«Εκεί όπου το πάρκο των καταρρακτών συναντά την άκρη του βράχου, το φρύδι της πόλης βρίσκεται το σκαλοπάτι όπου πατά ο Θεός για να ανέβει στον ουρανό» ανέφερε ο συγγραφέας Μενέλαος Λουντέμης για την Έδεσσα, την «πόλη των νερών» και τους επιβλητικούς καταρράκτες της.
Ο καταρράκτης Κάρανος πήρε το όνομά του από τον πρώτο Μακεδόνα Βασιλιά. Είναι ο μεγαλύτερος και ομορφότερος καταρράκτης από τους συνολικά έντεκα. Το νερό του πέφτει κάθετα από από ύψος περίπου 72 μέτρων. Πίσω από την «κουρτίνα» που δημιουργεί ο Κάρανος, υπάρχει ένας μικρός διάδρομος, δίνοντας την ψευδαίσθηση στους επισκέπτες ότι περνούν μέσα από τον καταρράκτη….
Πύργος μέσα στο νερό, σημαίνει η αρχαία ονομασία της Έδεσσας, που για πολλά χρόνια, υπό την Οθωμανική κυριαρχία, ονομαζόταν Βοδενά, από τη σλάβικη λέξη voda, που σήμαινε νερό…
Ο δεύτερος ορατός καταρράκτης είναι ο λεγόμενος διπλός καταρράκτης, όπου κυλάει πλάγια και τα νερά του, ορμητικά, χωρίζονται στα δύο. Ο χώρος είναι αρκετά οργανωμένος, και οι επισκέπτες, πέρα από τους όμορφους καταρράκτες, έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν το μικρό σπήλαιο, δίπλα από τον Κάρανο, το Κανναβουργείο, το Ενυδρείο, το ερπετάριο το Σηματοτριβείο αλλά και τη μικρή εκκλησία της Αναλήψεως….
Η πόλη της Έδεσσας ιδρύθηκε το 813 π.Χ από τον βασιλιά Κάρανο. Από τότε, το υγρό στοιχείο ήταν έντονο στην πόλη και έτσι η ονομασία της στα αρχαία χρόνια σήμαινε «πύργος μέσα στο νερό». Η περιοχή κατοικήθηκε από πολύ νωρίς και μέχρι το 1977, όπου ανακαλύφθηκαν οι τάφοι της Βεργίνας, ταυτιζόταν με τις αρχαίες Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου.
Η Έδεσσα γνώρισε μεγάλη πολιτισμική ακμή κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Είχε δικό της νομισματοκοπείο και την κατοίκησαν πολλοί ευγενείς, καθώς βρισκόταν δίπλα στην ξακουστή Εγνατία Οδό. Με την επικράτηση του Βασίλειου Β΄του Βουλγαροκτόνου η Έδεσσα απελευθερώθηκε από τους Βούλγαρους. Το 1386 όμως, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την πόλη.
Πριν από την Οθωμανική κατοχή, η Έδεσσα είχε υποταχθεί για περίπου τέσσερις δεκαετίες στους Σέρβους, υπό τον βασιλιά της χώρας, Στέφανο Δουσάν.
Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αποτέλεσε ένα σημαντικό αστικό και πολιτισμικό κέντρο, αλλά και πόλο έλξης για πολλούς διανοούμενους….
Οι κάτοικοι της Έδεσσας πρωτοστάτησαν επίσης και σε καθοριστικές συρράξεις για το Ελληνικό Έθνος. Συμμετείχαν στην επανάσταση του 1821 κατά του τουρκικού ζυγού. Στις αρχές του 20ου αιώνα, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, η πόλη απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό και από τις 18 Οκτωβρίου 1912, η Έδεσσα αποτέλεσε αναπόσπαστο μέρος του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.
Στον Μεγάλο Πόλεμο, πέρα από τη Θεσσαλονίκη, η «Στρατιά της Ανατολής» με επικεφαλής τον Γάλλο στρατηγό Σαράιγ, στρατοπέδευσε στην Έδεσσα, αλλά και σε άλλες πόλεις, ενώ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η πόλη υποδέχθηκε πλήθος προσφύγων.
Η παράδοση της Έδεσσας στις τέχνες και τα γράμματα φαίνεται και από την ίδρυση του πολιτιστικού συλλόγου «Φιλοπρόοδος Σύλλογος Μέγας Αλέξανδρος» το 1922, που αποτελεί και τον ιστορικότερο σύλλογο της πόλης. Μέχρι σήμερα, αναδεικνύει την ταυτότητα της πόλης αλλά και όλη την ελληνική λαογραφική ιστορία….
Λεωνίδας Τούσιας Εκδότης-Δημοσιογράφος “Εδεσσαϊκός Κόσμος”
Οι μεγαλύτεροι καταρράκτες των Βαλκανίων…
Οι επιβλητικοί καταρράκτες της είναι οι μεγαλύτεροι των Βαλκανίων. Μέχρι τον 14ο αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος του νερού συγκρατούνταν σε μία μικρή λεκάνη, δυτικά της πόλης. Όπως αναφέρει ρωσικό χρονικό της εποχής, δημιουργήθηκαν περί το 1395 μετά από μεγάλος καταστροφικό σεισμό. Άλλοι θεωρούν πως η δημιουργία των καταρρακτών είναι αποτέλεσμα κάποιου γεωλογικού ή έντονου καιρικού φαινομένου.
Οι επιβλητικοί καταρράκτες της είναι οι μεγαλύτεροι των Βαλκανίων. Μέχρι τον 14ο αιώνα, το μεγαλύτερο μέρος του νερού συγκρατούνταν σε μία μικρή λεκάνη, δυτικά της πόλης. Όπως αναφέρει ρωσικό χρονικό της εποχής, δημιουργήθηκαν περί το 1395 μετά από μεγάλος καταστροφικό σεισμό. Άλλοι θεωρούν πως η δημιουργία των καταρρακτών είναι αποτέλεσμα κάποιου γεωλογικού ή έντονου καιρικού φαινομένου.
