Γεώργιος Χρήστου
Δεν είναι η Ποίηση που προέχει;
(ή ο ποιητής σε ένδειας τον καιρό)
Γράφει ο Επίτιμος πρόεδρος Ζαππείου Μεγάρου Γεώργιος Χρήστου, Πρόεδρος των Ιστορικών και Συνεδριακών Κέντρων της Ευρώπης.
Η πνευματική απολύτρωση, στην οποία αποβλέπουν όλες οι τέχνες, τονίζει την ολότητα της ανθρωπίνου υπάρξεως. Σήμερα ούτε η πραγματική ζωή, ούτε η φυσική δεν διαθέτουν ενότητα παραγωγού ποιήσεως. “Τότε ποια είναι η μορφή της δημιουργίας σε καθεστώς διαλύσεως και φθοράς;”, αυτό δίνει την εντύπωση αμφιβολίας για την αξία του πολιτισμού ως έργο άξιο του ανθρώπου. Μέσα στη δίνη μπορεί ο τεχνίτης να επωμισθεί την αδιαθεσία του υλιστικού κόσμου; να την αποδεχθεί ως ασθένεια πνευματική ενός πεπλανημένου κόσμου; Μόνον αν η λύση των προβλημάτων της ζωής συνδεθεί με το ιδανικό της καλής ζωής και στο πλαίσιο της “δημόσιας” τέχνης, ώστε να καταστεί κοινωνικά χρήσιμη και οικουμενικά αναγκαία. Σε εποχές παρακμής του ηθικού βίου, υπό το βάρος των υλικών συνθηκών, χρειάζονται οι δημιουργοί. Αυτοί που ξέρουν να κάνουν τέχνη και γνωρίζουν τι να κάνουν με τη τέχνη τους. Ο μεγάλος δημιουργός είναι που δίνει μια πίστη σταθερή, ένα συλλογικό όραμα, που γίνεται οδηγός της αλήθειας για την ζωή. Δεν αρκεί η σύγχρονη εκκοσμίκευση της καλλιτεχνίας ως τέτοιας. Τούτη δεν διαθέτει γνώρισμα ουμανισμού ούτε σκευή προμήθειας νοήματος. Είναι σκέτη κενοδοξία. Ο τρόπος της λαϊκής ζωής (πλούσια παράδοση και ατομική αρετή) είναι που πρέπει να εμπνεύσει τον μάστορα, να την κάνει δικιά του και να την ξαναδώσει στο κοινό των ιδεών καινούργια. Χρειάζεται ευπορία του πνεύματος και ευφορία καλλιτεχνική. Σε αιώνα μεγάλης κοπώσεως και αστοχιών της ιστορίας μια τέτοια ηθική συμφωνία ή ένα νέο συμβόλαιο με τους δημιουργούς δεν υπάρχει, ούτε σε επίπεδο σταθμών και μέτρων της καλλιτεχνίας. Έτσι η δημιουργία έργου τέχνης μόνον παρηγοριά θα προσέφερε, δίχως βαθύτερη αίσθηση του φόβου και των προσδοκιών. Η Τέχνη ως γέννα ποιητική γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Η πνευματική κατάκτηση κορυφών αδύνατος, τα ακμαία έργα θα σπανίζουν. Δεν θέλουμε μουσική, δεν θέλουμε ιδέες; τότε θα μείνουμε στο επικαιρικό έργο της κάμψης και της πλήξης. Οι διαμάχες για πνευματικά ζητήματα θα καταστούν ιδεολογικές αντιπαραθέσεις. Η Τέχνη θα εξοστρακιστεί από την ζωή. Αυτό είναι που μας ξενίζει εμάς τους Έλληνες, με την πλούσια παράδοση, την πνευματική ευεξία, που πιστεύουμε στο ζωντανό κορμί της τέχνης μας ως κατορθωμένου σώματος του Ελληνισμού, ως κοσμήματος της Ελληνικότητας. Ο πρακτικός σκοπός της Νέας Τέχνης να είναι ανθρωπιστικός. Μέτρον όλων ο άνθρωπος. Αυτή είναι η στάση του Πνεύματος που θα εγκολπωθεί τα εγκόσμια αγαθά και θα δώσει το νόημα της τέχνης στη Ζωή. Της τέχνης του μέλλοντος χρόνου. Ο Ποιητικός Κόσμος της Δόξας σε χρόνους έλλειψης της πραγματικότητας και απουσίας παρόντος, θα πλάσει και πάλιν τη χρυσή εικόνα της ανθρωπότητας. Διότι από την ομορφιά ξεμυαλιστήκαμε και την Ζωή επιζητούμε. Η αγαπητική λύσις του αισθητικού παιχνιδιού και η πανδαισία μας συναρπάζουν. Είναι η προτέλειος οφειλή της ζωής να αναγεννηθεί ως τέχνη.
