Βασίλης Μαστρογιάννης – Νίκος Αμοργιανός
“Επιστροφή στις Πολιτισμικές ρίζες μας”.
Γράφει ο Αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας (ε.α.) Νομικός, Msc – Οικονομολόγος
Στον ομφαλό της Γης, τους Δελφούς, παρά τις επιδρομές και τις λεηλασίες των κάθε λογής βαρβάρων, διεσώθησαν τα αρχέγονα ρητά της φυλής μας: το ΄΄ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ΄΄ το “ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ” και το “ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ”. Αυτό το τρίπτυχο, απετέλεσε θεμελιώδη αρχή της Ελληνικής φιλοσοφίας και καθόρισε τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας των προγόνων μας. Εάν τηρήσουμε το νόημα που θέτει το πρώτο ρητό, το οποίο μας θυμίζει ότι σε τίποτα δεν πρέπει να υπερβάλουμε κι ότι πρέπει να κρατάμε το όριο σε αυτά που κάνουμε, σε συνδυασμό με τη γνώση του εαυτού μας (που προτάσσει το δεύτερο), δηλαδή να συνειδητοποιήσουμε ποιοι είμαστε, που βρισκόμαστε και που πάμε, αλλά και γνωρίζοντας ότι όλα δημιουργήθηκαν για ένα λόγο, στη βάση ενός ΄΄μέτρου΄΄, ήτοι ενός μεγέθους που εκ προοιμίου έχει τεθεί, δεν θα είναι αδύνατο να ανακαλύψουμε το δρόμο που θα μας αποκαλύψει το νόημα της ζωής. Αυτό το νόημα δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από την ευδαιμονία.Κατά τον Αριστοτέλη η ευδαιμονία είναι το “ακρότατον των πρακτών αγαθών”, ενώ ο Δημόκριτος είχε θέσει με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια ότι “ευδαιμονίη” ψυχής και “κακοδαιμονίη” δηλαδή ότι αυτά (ευδαιμονία και κακοδαιμονία) είναι υπόθεση της ψυχής. Στη Χριστιανική παράδοση τα ανωτέρω νοήματα έχουν καταγραφεί με το «Γνώσεσθε την Αλήθεια και η Αλήθεια ελευθερώσει υμάς», δείχνοντας προς την κατεύθυνση της Γνώσης (και όχι προς την κατεύθυνση της μονολιθικότητας και του σκοταδισμού ), που οδηγεί στην ελευθερία του ανθρώπου. Στις σύγχρονες κοινωνίες και ιδιαίτερα μετά τη Μεταπολίτευση,ο καταναλωτισμός κυριάρχησε και τα λάθος πρότυπα του νεοπλουτισμού και της λαμπερής εικόνας έθαψαν βαθιά στο υποσυνείδητό μας και διέγραψαν ακόμη κι από τη συλλογική μνήμη, τις παραπάνω αξίες και αρχές. Μέχρι που ήρθε ένας μικροσκοπικός αόρατος εχθρός να μας δώσει μία ακόμη ευκαιρία (όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλη την ανθρωπότητα) να ξαναδούμε τη ζωή μας και τις προτεραιότητές της. Με την επιβολή των ιδιαιτέρως αυστηρών, αλλά αναγκαίων μέτρων που έχουν επιβληθεί, της ανάγκης για αυτοπεριορισμό και πρόταξης του κοινού καλού έναντι του ατομικού,ήρθαν στην επιφάνεια ξεχασμένες έννοιες όπως: της υπευθυνότητας, της ενσυναίσθησης, του μέτρου και της αυτογνωσίας. Αν ανατρέξουμε στην Ιστορία, μπορούμε να βρούμε παρόμοια γεγονότα και να παραδειγματιστούμε απ΄ αυτά, για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις συνέπειες που θα επιφέρει η τωρινή κρίση και να γίνουμε καλύτεροι, πρωτίστως ως άνθρωποι. Πριν από δυόμιση χιλιάδες χρόνια στην παντοδύναμη Αθήνα, παρουσιάστηκε μία παρόμοια επιδημιολογική κρίση, ο γνωστός λοιμός, τον οποίο ο Θουκυδίδης, παθών και ο ίδιος, περιέγραψε λεπτομερώς. Σε ένα σημείο αναφέρει ότι λόγω του μεγάλου αριθμού των νεκρών οι συγγενείς δεν τηρούσαν καμία από τις τελετές που έπρεπε να γίνονται προς τιμή τους. Εύκολα μπορεί να κάνει κάποιος έναν παραλληλισμό με τα στοιβαγμένα φέρετρα και τα στρατιωτικά οχήματα που μετέφεραν σε πομπή τις σωρούς, στην Ιταλία του σήμερα. Σκηνή βγαλμένη από αρχαία τραγωδία. Τα κοινά σημεία του λοιμού του τότε με τον κοροναϊό του σήμερα είναι πολλά, αλλά θα αναφέρω μερικά ενδεικτικά: – Δεν έκανε διακρίσεις σε ισχυρούς και μη (ο ίδιος ο Μεγάλος Περικλής πέθανε από το λοιμό), ούτε ανάμεσα σε ηλικίες, φύλα, μόρφωση κλπ. – Δεν έκανε διακρίσεις ανάμεσα σε ισχυρές και οργανωμένες Πολιτείες και μη. Η Αθήνα ( υπερδύναμη τότε) δεν μπόρεσε να διαχειριστεί την επιδημία και να προστατεύσει το Λαό της και κάτι αντίστοιχο βλέπουμε σήμερα στα ισχυρότερα κράτη . – Η πληγωμένη Αθήνα μετά την κρίση κατέρρευσε οικονομικά, πολιτικά και κοινωνικά και δεν έγινε ποτέ ξανά η ίδια, όπως πιθανολογούν πολλοί μελετητές ότι θα συμβεί και σήμερα, όπου ακόμη και τα πιο εξελιγμένα και δυνατά κράτη, μετά τη κρίση, δεν θα είναι πια όπως πριν ( ελπίζω να διαψευστούν). Και στις δύο περιπτώσεις φάνηκε πόσο αδύναμος είναι ο άνθρωπος μπροστά στη φύση, όσο και αν σήμερα έχει προοδεύσει τεχνολογικά και επιστημονικά. Οι αλλαγές στο παγκόσμιο γίγνεσθαι,όπως φαίνεται, θα είναι τρομακτικές και σίγουρα με αυτή τη συνεχιζόμενη ρευστότητα δεν μπορεί να προσδιορίσει κανείς τις πραγματικές συνέπειες που θα επέλθουν στα κράτη, στις κοινωνίες, στην οικονομία και σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Τώρα λοιπόν όσο ποτέ είναι αναγκαίο με αφορμή το φυσικό μας περιορισμό να ανακαλύψουμε ξανά τις ξεχασμένες πανανθρώπινες αρχές και αξίες. Αυτό βεβαίως δεν έχει να κάνει μόνο με τον εσωτερικό κόσμο του καθενός, αλλά πρέπει να αποτελέσει κριτήριο για κάθε δράση του ανθρώπου, τόσο σε σχέση με τους συνανθρώπους του, αλλά κυρίως σε σχέση με το περιβάλλον που ζει και δραστηριοποιείται. Η εμπέδωση των παραπάνω αρχών θα οδηγήσει τον άνθρωπο στο να σέβεται τους πεπερασμένους πόρους του πλανήτη που τον φιλοξενεί, καθότι η υπερεκμετάλλευση και η κακή χρήση τους είναι αυτή , η οποία έχει δημιουργήσει την υπερθέρμανση και την καταστροφή της ισορροπίας που για χιλιάδες χρόνια υπήρχε στη Γη. Το καταφύγιο τούτες τις δύσκολες μέρες για όλους μας μπορεί και πρέπει να είναι τα θεμέλια της ξεχασμένης γνώσης και η ελληνική γραμματεία, ως λίκνο του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού,νομίζω ότι θα είναι μία καλή συντροφιά στο δρόμο για την αναζήτηση των νέων νοημάτων. Αυτό άλλωστε είναι και το συγκριτικό πλεονέκτημα της Χώρας μας,γι’αυτό και τώρα περισσότερο από ποτέ, αποτελεί τη μέγιστη προτεραιότητα να επενδύσουμε στα Γράμματα και τον Πολιτισμό.
Ι.Πανούσης – Β.Μαστρογιάννης – Γ.Τσούκαλης
ΥΓ. Εδώ θα ήταν χρήσιμο να αναφέρουμε ότι το όραμα του Καθηγητή Γιάννη Πανούση για ίδρυση του Δελφικού Πανεπιστημίου το οποίο θα είχε γνωστικά αντικείμενα σχετικά με την Ιστορία και τον Πολιτισμό του τόπου, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο . Η συγκεκριμένη πρόταση, που αποτυπώθηκε από τη συσταθείσα “Επιτροπή Πανούση”, στην οποία ήταν μέλος και ο γράφων, ας αποτελέσει τώρα μια καλή ευκαιρία να το δει η Πολιτεία και να προβάλλει με την ίδρυση του Πανεπιστημίου ένα άλλο μοντέλο ζωής και δημιουργίας για τον άνθρωπο.
