Νίκος Αμοργιανός: Φιλοξενούμε στο Art & Art Magazine,
τον Άρχοντα Μουσικοδιδάσκαλο Του Οικουμενικού Θρόνου Θεόδωρο Βασιλικό
Πως θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια και ποιο ήταν το έναυσμα
για την πρώτη σας επαφή με τη βυζαντινή μουσική και το Αναλόγιο;
Τα παιδικά μου χρόνια από 8 ετών και πλέον-όπως όλων των παιδιών αυτής της ηλικίας-ήταν ανέμελα ξένοιαστα-αν και οι τότε εποχές ήταν δύσκολες. Όσον αφορά τοέναυσμά μου ή το κίνητρο μου για να ακολουθήσω την ψαλτική τέχνη, ήταν ο αείμνηστος πατέρας μου ο Αλέξανδρος Βασιλικός μουσικότατος πρωτοψάλτης μαθητής του μεγάλου Χίου διδασκάλου Γεωργίου Βινάκη. Όταν ήμουν σε ηλικίαν 8 ετών ο πατέρας μου ήταν πρωτοψάλτης στον Ιερόν Ναόν της Ευαγγελιστρίας ή Μεγαλόχαρης της Τήνου όπου όλη η οικογένεια μας διέμενε μονίμως στο φιλόξενο Νησί. Ενθυμούμαι την αγάπη και εκτίμηση ολοκλήρου της Νήσου στο πρόσωπον του-όπου σε κάθε πανήγυριν τον καλούσαν να ψάλλει και να του ανταποδίδουν ως ηθική αμοιβή την αγάπην και φιλοξενίαν των-σε κάθε περίπτωση. Ζώντας και εγώ μέσα σε ένα τέτοιο ευνοϊκά οικογενειακό κλίμα ακολουθούσα τον πατέρα μου στο αναλόγιον όπου πήρα και τα πρώτα ακούσματα της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής μουσικής εντασσόμενος το πρώτον σιγά σιγά δειλά δειλά
ως μέλλον ισοκράτης και κανονάρχος.
Ποιοι είναι οι μεγάλοι δάσκαλοι του Θεοδώρου Βασιλικού και πόσο ευεργετημένος αισθάνεται;
Οι διδάσκαλοι μου ήτο δύο. Ο πρώτος ο πατέρας μου Αλέξανδρος όπου από ηλικίας 8 ετών έως και 16 είχα περάσει μαζί του σχεδόν όλην την ψαλτική ύλην του ωδείου και βεβαίως απέκτησα και εμπειρίες που τα μετέπειτα χρόνια με βοήθησαν τα μάλλα στην μετέπειτα εξέλιξη μου-και ο δεύτερος ο αείμνηστος σοφός καθηγητής μου-του τότε Ελληνικού Ωδείου-Θεόδωρος Χατζηθεοδώρου από τον οποίον πήρα και το πτυχίον αποφοίτησης μου μετά από 4 έτη.
Ποιο είναι το μυστικό της καταξίωσής σας; Η κοπιαστική δουλειά και μελέτη; Το φωνητικό και ερμηνευτικό σας τάλαντο; Ή ένας συνδυασμός, συνεπικουρούμενος από τις κατάλληλες δημόσιες σχέσεις της εποχής
που σας «ταξίδεψαν» και εκτός των συνόρων;
#Αναντίρρητα ένας συγκερασμός πραγμάτων και δεδομένων λίγο από όλα αυτά που αναφέρατε στο 3 ερώτημα σας. Το πρώτον η κοπιαστική δουλειά της μελέτης όπου επέβαλα στον εαυτόν μου. Το φωνητικό μου χάρισμα δεν το έλαβα ποτέ υπ΄ όψιν μου ως κάτι δεδομένον απλά αυτό με βοηθούσε για να φθάσω στους στόχους μου. Πέραν της μελέτης μου αφιέρωσα χιλιάδες ώρες για να βελτιώσω το «αξάν» του καθαρού λόγου ώστε το αααααα να μην ακούγεται μεταξύ αααααα και οοοοοο κάτι που θα ήταν αντικείμενο διδασκάλου ή καθηγητού φωνητικής. Σε ηλικία 26 ετών είχα αποκτήσει εμπειρίες δισκογραφικής ζωής μέσω της αδελφότητος θεολόγων ΖΩΗ όπου και ηχογράφησα 18 δίσκους βινιλίου του όλου ενιαυτού στα στούντιο της coloumbia και μέσω αυτών έγινα το πρώτον γνωστός στην Ελλάδα αλλά και λίγο μετέπειτα στο εξωτερικό. Στη συνέχεια ηχογράφησα με την δισκογραφική εταιρία της τότε εποχής ΜΙΝΟΣ ΜΑΤΣΑΣ ΚΑΙ ΥΙΟΣ άλλη μία σειρά 22 δίσκων βινιλίου με περιεχόμενα επίσης του όλου ενιαυτού.
Πόσες δισκογραφικές δουλειές «κουβαλάει» στις πλάτες του ο Θεόδωρος Βασιλικός και ποιες θεωρείτε πως είχαν μεγαλύτερη απήχηση, τόσο στον κόσμο, όσο και στους συναδέλφους;
#Μετά από την δισκογραφική μου εμπειρία με την ΜΙΝΟΣ ΜΑΤΣΑΣ και στη συνέχεια με 3 δίσκους για λογαριασμό της ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ αλλά και έναν δίσκο με θέμα τα άπαντα ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΦΩΚΑΕΩΣ για λογαριασμό του ιδρύματος μουσικολογίας του πανεπιστημίου αθηνών επικεφαλής του οποίου ήτο ο καθηγητής Κος Στάθης. Από εκεί και πέρα έγινα εγώ παραγωγός για τον εαυτόν μου όπου μέχρις σήμερον έχω δημιουργήσει 465 έργα (χωρίς να περιλαμβάνω σε αυτά όσα πιο πάνω ανάφερα. Από τα 465 έργα μου τα 80 εξ΄αυτών κυκλοφορούν μόνο στο εξωτερικό από την πολυεθνική εταιρία OCORA η οποία τα διοχετεύει και διατίθενται παγκοσμίως στα μεγαλύτερα καταστήματα κλασσικής μουσικής ανά χώρας, αλλά και στα εκθετήρια των μεγαλύτερων μουσείων της οικουμένης-όπως ΕΡΜΙΤΑΖ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΛΟΥΒΡΟΥ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ και άλλων. Έτσι μαζί με τα ιερά τέρατα της παγκόσμιας κλασικής μουσικής ΜΠΕΤΟΒΕΝ ΧΕΝΤΕΛ ΤΣΑΪΚΟΦΣΚΙ ΚΛΠ συνυπάρχει μαζί των και η παναρμόνια Βυζαντινή Εκκλησιαστική μουσική-Θεία τύχη; Ευλογία Θεού; Άς το κρίνει ο ιστορικός του μέλοντος όχι τώρα, αλλά όταν θα έχω αναχωρήσει….Στην ερώτηση σας θα πρέπει να αναφέρω ότι από όλα τα 465 έργα της δισκογραφικής μου πορείας συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν είναι δικής μου ιδιοκτησίας έχουν διατεθεί σε Ελλάδα και εξωτερικό μέχρι σήμερον 4 εκατομμύρια αντίτυπα δίσκων βινιλίου-κασσετών-ψηφιακών δίσκων CD,s και DVD όλα μαζί. Τέλος αξίζει να είπω ότι για να γίνει αυτό το τεράστιο και εξωπραγματικό έργο χρειάστηκαν να είμαι ανελειπώς μέσα στα στούντιο ηχογραφήσεων 38 χρόνια όπου έψαλλα από Δευτέρα έως και Παρασκευή 8 ώρες καθημερινά όπου άντεξα φωνητικά ώστε να υπάρχω ακόμα και σήμερον επί του ιερού αναλογίου. Χώρια οι χιλιάδες ώρες προβών-ταξιδεύοντας-ανά τον κόσμο ολόκληρο που αφιέρωσα στις κατά καιρούς χορωδίες μου. Ξεχωριστό έργο μου πρέπει να θεωρήται και είναι η σειρά της οπτικοακουστικής μεθόδου η οποία αποτελείται από 79 σιντί και περιλαμβάνει όλην την μουσικήν ύλην ενός ωδείου που απαιτήται προκειμένου να έχει αποφοιτήσει από αυτό. Έργο αυστηρά οφέλημο δια τους εν δυνάμει νέους φέρελπις ιεροψάλτας. Τούτο το τεράστιο και αχανές έργο μου έγινε με την ολικήν βοήθειαν του ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΜΑΣ. Όμως παρόλα τα ανωτέρω δεν αφείνω τον εαυτόν μου να παρασυρθεί από αυταρέσκεια και ναρκισισμό διότι γνωρίζω ότι όλο αυτό το έργο έγινε με κόπους και παντοειδής θυσίες όπου βοήθησε τα μάλλα το φωνητικό μου χάρισμα δια το οποίον και δεν υπεραίρομαι κάθε άλλο.
Πώς αντιμετωπίσατε στο διάβα των ετών της μεγάλης και σημαντικής πορείας σας, συναδέλφους, που είχαν να κάνουν ένα πικρόχολο σχόλιο για τον Θεόδωρο Βασιλικό; Και πόσο σύνηθες και αποδεκτό ήταν
και είναι η αναγνώριση στον εκκλησιαστικό μας χώρο;
Ώχ!!!!!!!! Τι μου λές τώρα αγαπητέ μου έγκριτε συνάδελφε καλλικέλαδε Κε Νικόλαε Αμοργιανέ. Γνωρίζεις πολύ καλά και από πρώτο χέρι την νοοτροπία-όχι όλων ευτυχώς-αλλά μερικών συναδέλφων-να με σχολιάζουν ως μη όφειλαν άλλοτε για το ύφος μου και άλλοτε διότι (λέει…) είμαι έμπορος…!!! Δηλαδή οι δημιουργοί των έργων των-πχ ο αείμνηστος Άρχων πρωτοψάλτης Αθανάσιος Καραμάνης με το τεράστιο συγγραφικό μουσικό του έργο δεν διέθετε και θα διατίθενται εσαεί τα έργα του υπήρξε έμπορος; ή το σωστόν μέγας δημιουργός; Το ίδιο συμβαίνει και με εμένα όπου αντί να αφιερωθώ στην συγγραφή μουσικών έργων αφιερώθηκα και αναλώθηκα στο ηχητικό κομμάτι της μουσικής μας. Όμως μέγας κριτής πάντων όλων είναι το έργον ενός εκάστου εξ ημών και τελικά αυτό το έργον το επιβραβεύει ο κόσμος και όχι οι ευτυχώς οι περί ού ολίγοι ατυχείς συνάδελφοι.
Τελικά, μπορεί κάποιος να είναι «μεγάλος», δηλαδή επιτυχημένος, χωρίς να ακολουθεί τα χνάρια του λεγομένου «πατριαρχικού ύφους», αφού η κάθε ιεροψαλτική φωνή διαφέρει και έχει το δικό της ηχόχρωμα
και τη δική της τεχνική και ερμηνεία;
Δεν δέχομαι ότι υπάρχει πατριαρχικό-αθηναϊκό-αγειορίτικο-Θεσσαλονικιότικο-και ούτω καθεξής ύφος. Πατριαρχική μέθοδος ή τρόπος υπάρχει «μόνον» στις χρονικές αγωγές των μαθημάτων τις οποίες συνιστώ πάντα σε όλους τους συναδέλφους να ακολουθούν. Τι σχέση είχαν μεταξύ τους-ως προς το ύφος πάντα-οι μέγιστοι ΤΙΤΑΝΕΣ Άρχοντες πρωτοψάλται ΙΑΚΩΒΟΣ ΝΑΥΠΛΙΩΤΗΣ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΡΙΓΓΟΣ-ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΣΤΑΝΙΤΣΑΣ-ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ-ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΗΣ; -μηδέ εξαιρουμένου και του μεγίστου Άρχοντος πρωτοψάλτου ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΑΛΙΑΔΩΡΟΥ αλλά και του νύν Άρχοντος πρωτοψάλτου του οικουμενικού μας πατριαρχείου ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΝΕΟΧΩΡΙΤΟΥ; Τι σχέση λοιπόν ακουστικά είχαν ή έχουν όλοι οι προαναφερόμενοι μεταξύ των; Παντελώς καμία. Όμως επαναλαμβάνω οι λεγόμενοι πατριαρχικοί συνταίριαζαν άπαντες στο μέγα θέμα της χρονικής αγωγής. Η ταπεινή μου άποψη είναι ότι όλοι οι έγκριτοι πρωτοψάλται της Ελλάδος μας αλλά και της αλλοδαπής ήταν και είναι άπαντες ένας ολάνθιστος κήπος όπου ο καθείς ξεχωριστά έχει το δικό του προσωπικό χρώμα και άρωμα και αυτό είναι το μεγαλείο της Βυζαντινής μουσικής.#
Τι θα συμβουλεύατε σήμερα τους νέους και δόκιμους Ιεροψάλτες και Μουσικοδιδασκάλους, αλλά και τι τους Εκκλησιαστικούς ηγέτες μας, έτσι ώστε να διορθώσουν, ή να βελτιώσουν στρεβλώσεις ή και αμέλειες του ψαλτικού μας λειτουργήματος και χώρου;
#Τους μεν δόκιμους ιεροψάλτας και εν ταυτώ μουσικοδιδασκάλους ή καθηγητάς-να μην δίδουν διπλώματα εις άπαντας τους μαθητάς του τύπου άριστα με 10 και πολλαπλών επαίνων, ενώ όταν ψάλλει από ιερού αναλογίου ή και όχι, δεν δικαιολογεί κάν το άριστα με 10 μηδέ και του 5!!! Εδώ θέλει μέγιστη προσοχή από τους αξίους καθηγητάς και διδασκάλους. Δεν είναι σωστό να κολακεύουμε έναν μαθητή δίδοντας του ένα άριστο βαθμό ενώ δεν έχει αποκτήσει ακόμα την ικανότητα προς τούτο. Τον βλάπτουν τον μαθητή διαυτής της κολακευτικής μεθόδου. Αυτό δεν γίνεται σε καμία βαθμίδα οιασδήποτε εκπαίδευσης. Όσον αφορά τους Εκκλησιαστικούς μας ηγέτας που είναι η κεφαλή της Εκκλησίας μας, να βοηθούν ηθικά και υλικά στο βαθμό που το μπορούν τους εν δυνάμει πρωτοψάλτας μας σε όλη την επικράτειαν. Δεν φτάνει μόνον ο έπαινος που παρέχουν στους πρωτοψάλτας ή και στους κατά τόπους ιεροψαλτικούς συλλόγους.
Με ποιους κορυφαίους Πρωτοψάλτες έχετε συνυπάρξει και τι θυμάστε;
Έχω ψάλλει κατά καιρούς με τους Άρχοντες πρωτοψάλτας Θρασύβουλον Στανίτσαν-Αθανάσιον Καραμάνην-Αθανάσιον Παναγιωτίδην-Αστέρην Λεωνίδαν-Χρύσανθον Θεοδοσόπουλον-Επίσης παλαιότερα σε νεαρή ηλικία είχα καλέσει ο ίδιος στον Ναόν μου τον Άγιο Απόστολο Θωμά Αμπελοκήπων όπου και ψάλλω μια 50ετία τους Άρχοντας πρωτοψάλτας Θρασύβουλον Στανίτσα-Αθανάσιο Καραμάνην-Εμμαουήλ Χατζημάρκον-Χαρίλαο Ταλιαδώρον- Αθανάσιον Παναγιωτίδην-όπου δεν έμενα μόνον στην πρόσκλησιν των αλλά ασμένως και μετά χαράς πήγαινα πάντα απέναντι των ως Λαμπαδάριος προκειμένου η φιλοξενία να ήτο πλήρης και δια να μπορούν να ψάλλουν οιονδήποτε μάθημα δικής τους επιλογής. Ευτύχησα να τους απολαύσω όλους με μέγιστο δι εμέ όφελος τις εμπειρίες που απεκόμισα από όλους αυτούς τους μεγάλους πρωτοψάλτας οι οποίοι όλοι με τίμησαν αποδεχόμενοι άπαντες την πρόσκλησιν μου. Αυτές είναι οι σημαντικές θύμισες μου με όλους αυτούς τους κορυφαίους συναδέλφους σε ηλικίαν τότε ήμουν 25 ετών περίπου.#
Ένα ανεκπλήρωτο όνειρο για τον Θεόδωρο Βασιλικό; Και τι προσδοκά, αφού τώρα βρίσκεται στην γλυκιά δύση μιας
πολυετούς αξεπέραστης καλλιτεχνικής πορείας και ζωής; Και μία ευχή…
Δόξα τω Θεώ δεν υπήρξε ανεκπλήρωτο όνειρο στην 65ετή ψαλτική μου καριέρα. Γνώρισα την απόλυτη επιτυχία και αναγνώριση σε όσους στόχους έβαλα επάνω στο αντικείμενον μας πάντα με την βοήθεια του Θεού!! Τιμές- δόξα-χρήματα-και κυρίως αναγνώριση του έργου μου από τον περιούσιον λαόν του Κυρίου μας, αλλά και από όλην την Ελληνικήν και παγκόσμιον Ορθοδοξίαν. Αισθάνομαι ευλογημένος σε όλα τα επίπεδα της ζωής μου. Άρα οι προσδοκίες μου είναι όλες εκπληρωμένες. Θα ήμουν αχάριστος εάν δεν αισθανόμουν έτσι. Και κάνω την ευχήν απευθυνόμενος προς τους νέους ιεροψάλτας, να μελετούν ανελειπώς την Βυζαντινήν μουσικήν και αν το μπορούν να μιμηθούν εμένα ως προς την ταπεινότητα του χαρακτήρα των αλλά και ως προς την διαχείριση της εξέλιξης και ανέλιξης των-σε όλους τους τομείς της ζωής των και δεν έχουν να χάσουν τίποτε. Αντιθέτως θα κερδίσουν πολλά. Ήθε!!!
