ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ
Του Ερευνητού Λαογραφία και Χοροδιδασκάλου
Κωνσταντίνου Τουλάτου
Κοινό χαρακτηριστικό των κερκυραϊκών ενδυμασιών της υπαίθρου είναι ο διαχωρισμός τους σε εορταστικά και κοστούμια της δουλειάς, καθημερινά. Τα δεύτερα είναι φτιαγμένα από φθηνά και ανθεκτικά υλικά, σε χρώματα που αντέχουν στην καθημερινή δουλειά και στις πολλές και σκληρές μπουγάδες με την ποτάσσα και την αλισίβα. Φτιάχνονται με υλικά κατασκευασμένα από τους ίδιους, λινάρι, μαλλί από αιγοπρόβατα ή αγοραστά βαμβακερά.
Οι γυναικείες ενδυμασίες χωρίζονται σε καθημερινές, κυριακάτικες, νυφικές αλλά και για κοπέλες, παντρεμένες και χήρες. Οι φορεσιές ήταν συνήθως φτιαγμένες και κεντημένες στο σπίτι από τις ίδιες και τις γυναίκες της οικογένειας.
Οι γυναικείες γιορτινές ενδυμασίες, χαρακτηρίζονται από την πολυπλοκότητα και την πολυχρωμία των σχεδίων, την ποικιλομορφία ανάλογα με την περιοχή προέλευσης, την φαντασμαγορία των κεντημάτων, τα περίτεχνα κεφαλοκαλύματα, τα βαρύτιμα και μεγαλόσχημα κοσμήματα.
(1) Mπουστίνα. (2) Πεσελί. (3) Κεφαλόδεσμοι.
Αξιόλογα κομμάτια της γυναικείας κερκυραϊκής φορεσιάς :
Η μπουστίνα : σκεπάζει το στήθος πάνω από το πουκάμισο και είναι από λεπτό λινό, βαμβακερό ή μετάξινο πανί με πολλά κεντητά ποικίλματα, όπου και καρφώνανε τα χρυσά γαμήλια δώρα. Το πεσελί : είναι το αριστοτεχνικό συμπλήρωμα της γαμήλιας ενδυμασίας, δώρο του γαμπρού στη νύφη.
Από ζωηρόχρωμο βελούδο, κεντημένο με χρυσοκλωστή με πολυσύνθετα και εντυπωσιακά σχέδια, στολισμένο με χρυσογάιτανα και ασημένια ή χρυσά κουμπιά, ακολουθούσε τις γιορτινές εμφανίσεις της γυναίκας για την υπόλοιπη ζωή της.
Οι κεφαλόδεσμοι : στην κερκυραϊκή φορεσιά είναι το επιστέγασμα της γυναικείας εμφάνισης, συναρτώνται με το χτένισμα και διατηρούν πολλές και φανερές διαφορές μεταξύ τους, ώστε να αναγνωρίζεται το χωριό προέλευσης αλλά και η οικογενειακή κατάσταση ή η διαθεσιμότητα της γυναίκας.
Τα κοσμήματα : που συνόδευαν τη γαμήλια ή γιορτινή ενδυμασία ήταν πολλά και βαρύτιμα. Για τα σκουλαρίκια μόνο αναφέρονται δεκαπέντε ονομασίες για ισάριθμα είδη! Στόλιζαν, εκτός από τους λοβούς των αυτιών, το λαιμό σαν περιδέραια και γκόλφια (εγκόλπια), το στήθος σαν στηθοβελόνες, σπίλες (καρφίτσες) ή σφίγγλες (καρφίτσες με στρογγυλά σμιλεμένα κεφάλια), τη μέση σαν πόρπες, τους καρπούς μπρατσουλέτα (βραχιόλια) ή οκάνες (χρυσές στρογγυλές βέργες) και τα δάκτυλα. Τα αγόραζαν οι άντρες τους και οι συγγενείς από το εξωτερικό, αλλά κυρίως τα έφτιαχναν οι περίφημοι λαϊκοί κερκυραίοι τεχνίτες. Κατά τη χηρεία τους πετούσαν τα στολίδια και φορούσαν μαύρη μαντήλα, ή μαύρη κορδέλα πάνω στην άσπρη μπόλια της κεφαλής και αν ο άντρας τους πέθαινε νέος, έβαζαν μέσα στο φέρετρο τις κόκκινες κορδέλες του κεφαλόδεσμου.
Πηγή: Γαστεράτος Παναγιώτης
