Συνέντευξη του κορυφαίου Έλληνα Μουσικοσυνθέτη Μίμη Πλέσσα στον Εκδότη Νίκο Αμοργιανό
Έχουμε την τιμή και την χαρά να φιλοξενούμε στο 1ο μας τεύχος του Πολιτιστικού Περιοδικού ART & ART MAGAZINE τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη κ. Μίμη Πλέσσα.
Ν.Α. Κύριε Πλέσσα, σας ευχαριστούμε για την φιλοξενία στο σπίτι σας στην Καλλιτεχνούπολη και την παραχώρηση, αλλά και το ποδαρικό στο 1ο μας τεύχος.
Μ.Π. Νίκο μου, είχες την ευγένεια να με ρωτήσεις αν θα ήμουν διατεθειμένος να μιλήσω στο περιοδικό σου επί παντός επιστητού και έχω την χαρά να σε έχω σήμερα εδώ και να απαντήσω με την ειλικρίνεια που οφείλει κανείς.
1η Ερώτηση:
Πως Θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια και ποιο ήταν το κίνητρο για να αγαπήσετε και να ασχοληθείτε με τη Μουσική;
Απ. Τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα σε ένα αρχοντικό απέναντι από το αρχαιολογικό Μουσείο. Ήταν συγκλονιστικό, γιατί ήταν ένας τόπος θαυμάτων. Κάποια στιγμή όλοι οι Πλεσαίοι μου έκαναν ένα δώρο ένα ποδηλατάκι και δεν θα ξεχάσω και την πρώτη τούμπα στην πρώτη μου βόλτα. Η μητέρα μου που τη λάτρευα ήταν από τη Χάλκη και έπαιζε πιάνο αλλά και τραγουδούσε και αυτό ήταν μαγικό. Όταν βρήκα λοιπόν το θάρρος 6 ετών, άρχισα να παίζω δειλά δειλά σε αυτό το Πιάνο. Ήταν η ανακάλυψη στη ζωή μου και ο σπουδαίος οδηγός. Δεν σπούδασα μουσική, και αυτοδίδακτος ων, κατάφερα να διευθύνω τις μεγαλύτερες Ορχήστρες του κόσμου και να παίξω με τους μεγαλύτερους σολίστ του κόσμου και να θυμούνται μέχρι και σήμερα όλοι τη συνεργασία μας, γιατί η κάθε συνεργασία μου ήταν κι ένα ορόσημο σε μία καριέρα, που εδώ στην Ελλάδα πολύ συχνά δεν μας αρέσουν οι άνθρωποι που μόνοι τους καταφέρνουν κάτι. Πρέπει να δηλώνεις κάτι, είτε αριστερός, είτε δεξιός. Εμένα μου έφτανε ότι ήμουν Έλληνας!
2η Ερώτηση:
Πως εξηγείτε το γεγονός ότι πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες ήταν αυτοδίδακτοι;
Απ. Έχεις δίκιο, χωρίς να ακουστεί εγωιστικό, οι μεγαλύτεροι! Εκείνοι που ηγήθηκαν «σχολών» ήταν οι μεγάλοι αυτοδίδακτοι. Οι άνθρωποι οι οποίοι είχαν να πούνε κάτι παραπάνω από αυτό που μέχρι τότε υπήρχε. Αναφέρομαι στον Ντεμπισί, στους Μινιμαλιστές, ακόμα και στους σημερινούς που ψάχνουν να βρουν και να πουν κάτι νέο. Εσύ κι εγώ ξέρουμε βαθιά μέσα μας «ουδέν καινόν υπό τον ήλιον» και αυτό φτάνει.
3η Ερώτηση:
Πώς θυμάστε τα εφηβικά σας χρόνια και τι σας έκανε να ακολουθήσετε το μουσικό σας πάθος σε αυτή την ηλικία, που εξελίχθηκε ένα βήμα παραπάνω, έτσι ώστε να ασχοληθείτε πιο επαγγελματικά;
Απ. Κάποια στιγμή η αστική μου οικογένεια καταστράφηκε. Το εργοστάσιο του πατέρα μου το πιλοποιείο το κατέσχεσαν οι Γερμανοί στην κατοχή, ξήλωσαν τα μηχανήματα και τα έκαναν κανόνια στη Γερμανία και μετά ήρθαν οι Ιταλοί και έβαλαν μέσα τα άλογά τους. Καταλαβαίνεις λοιπόν βρέθηκα εγώ έφηβος να πρέπει να σηκώσω το βάρος και να θρέψω 13 οικογένειες. Τόσοι ήταν οι κατεστραμμένοι και εγώ ήμουν αυτός που μπορούσα να κάνω κάτι και έκανα. Κάποια στιγμή ήταν να μπαρκάρω με το φίλο μου μουσικό-συνθέτη τον Μικέλη για τη Μέση Ανατολή. Μας έσωσε όμως ένας Ιταλός, σπουδαίος πιανίστας και Μουσικός και μας είπε μην πάτε παιδιά, σας την έχουνε στημένη οι Γερμανοί για να σας πιάσουν. Το ένα λοιπόν μου σώζει τη ζωή, το άλλο μου κόβει το όνειρο. Πριν από λίγο σου είπα στίχους από το δίσκο «Θάλασσα πικροθάλασσα», που τραγούδησε με ανεπανάληπτο τρόπο η Κουμιώτη, Σήμερα τα βλέπουμε με συμπάθεια και αγάπη, τα δίνουμε διδακτέα ύλη στα παιδιά μας. Την εποχή εκείνη ήταν υπό αμφισβήτηση. Γιατί, ο σπουδαίος Μίκης Θεοδωράκης είχε την «Αριστερά» προτεταμένη και είχε την βοήθεια όλων των ανθρώπων που ήταν αριστεροί και ένα πολύ σοβαρό κίνημα άκουγαν μόνο τον Μίκη. Ο σπουδαίος Μάνος Χατζηδάκις (και βάζω το σπουδαίος μπροστά, γιατί αν δεν υπήρχε ο Μίκης και ο Μάνος θα είχαμε τα χάλια μας), έπαιρνε στο τηλέφωνο το γέροντα Καραμανλή και του έλεγε: «Με στενοχωρεί η Λυρική» και την άλλη ώρα τον έκανε Δ/ντή της Λυρικής. Ο Πλέσσας; Αυτός δεν ξέρει τι του γίνεται ήταν η αντιμετώπιση. Και πολύ σωστά, εγώ έκανα πράγματα τα οποία σήμερα είναι μπροστά ακόμη και από τη σημερινή εποχή. Πως το κατάφερνα; Να ρωτήσεις τον παντοδύναμο. Να ρωτήσεις γιατί του Ζακυνθινού πατέρα μου το DNA της μητέρας μου από τη Χάλκη, βρίσκονται σε μένα και ευκταίο στην κόρη μου, που ενηλικιώνεται σε λίγες μέρες.
4η Ερώτηση:
Κύριε Πλέσσα, μετά από πόσο κόπο στη ζωή σας ήρθε η επιτυχία και ποια ήταν αυτή; Αυτή που σας καταξίωσε στον χώρο και στον κόσμο, αλλά και στους συναδέλφους σας;
Απ. Θα σου απαντήσω με ένα σιβυλλικό τρόπο: Υπήρξα πάντοτε επιστήμονας στην Τέχνη μου και Καλλιτέχνης στην επιστήμη μου. Γιατί, όντας διδάκτωρ των Επιστημών από το 1952 από μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο στη Χημεία, για κάποιο λόγο είχα όλο τον επιστημονικό κόσμο να πιστεύει και να ακούει σε αυτά τα οποία έλεγα. Από την άλλη, οι ξένοι δεν χρειάζεται να σε ρωτήσουν από πού πήρες το δίπλωμα. Όταν εγώ διηύθυνα μία από τις 4 μεγαλύτερες Ορχήστρες του κόσμου στη Σοβιετία, την άλλη μέρα η εφημερίδες έγραφαν ύμνους για τον τρόπο με τον οποίο ο Δημήτρης Πλέσσας χειρίζεται τα θέματα – λαϊκά τραγούδια της πατρίδας του. Πού να ήξερε ο καημένος ο δημοσιογράφος ότι, εγώ δεν είχα πάει ποτέ στο ωδείο. Το να μπορούσα να σηκώνω τα χέρια να διευθύνω, ήταν γιατί μέσα στο DΝΑ μου υπήρχε προφανώς η ευχέρεια του να θεωρώ τη μουσική γλώσσα μου. Και αυτό κάνω μέχρι σήμερα, που σήμερα βέβαια το κάνω με παρρησία. Ελπίζω, πριν με αναπαύσει ο Θεός να έχω καταφέρει να μην αμφισβητείται ο λόγος μου, η ελληνικότητά μου, αντιστασιακότητά μου, τα πράγματα που εξακολουθώ να τιμώ και τους γονείς μου. Έχω μία τεράστια υποχρέωση να συνεχίσω να είμαι αληθινός. Τις ημέρες που περνάμε, με την τηλεόραση να ψευτίζει τις αλήθεια και τον καθένα να κοιτάζει το συμφέρον του, δεν είναι εύκολη δουλειά. Θα μου πεις, ήταν εύκολα τα νιάτα σου; Όχι, Ήταν εύκολη η εφηβεία σου; Όχι. Είναι εύκολες οι σημερινές μέρες, όταν από τη μία μέρα στην άλλη δεν ξέρω πώς να πληρώσω τα δίδακτρα της κόρης μου; Άρα κάτι δεν πάει καλά. Τέλος που είπαμε για τον Μίκη (Θεοδωράκη). Με το Μίκη βρισκόμαστε τουλάχιστον 1 φορά κάθε 3-4 μήνες, πηγαίνω σπίτι του και περνάμε αξέχαστα, ενθυμούμενοι την εποχή που εκείνος ήταν στη Ζάτωνα και δεν μπορούσε και έστελνε εμένα και έπαιζα με τους Λαμπράκηδες. Αυτά τα πράγματα δεν τα έχουμε πει πουθενά. Είναι αλήθειες που αφορούν του καθενός μας την αλήθεια.
5η Ερώτηση:
Έχετε βιώσει μεγάλες καλλιτεχνικές συγκινήσεις επιτυχίες και δόξα αν σας έλεγε κάποιος ότι η ζωή σας οφείλει κάτι τελευταίο σφραγίζοντας έτσι μία μεγάλη πορεία πολλών πολλών χρόνων, τι θα ζητούσε ο Μίμης Πλέσσας από αυτή ;
Απ. Πονηρή ερώτηση αλλά ξέρω την απάντηση. θα ήθελα αυτά που κάνω σήμερα, όπου δεν χρειάζομαι πολλές ώρες ύπνου και έχω περισσότερες ώρες δουλειάς, αυτά που κάνω σήμερα έπειτα από 30 χρόνια να έχουν την ίδια απήχηση με αυτά που έκανα πρίν από 30 χρόνια και δεν είχαν τότε.
6η Ερώτηση:
Τι θα συμβουλεύατε σήμερα τους δόκιμους καλλιτέχνες για παράδειγμα αυτούς που πάνε σε talent show ή αυτούς που θέλουν να μπουν στον καλλιτεχνικό στίβο και θέλω να μου πείτε, θεωρείτε τα σημερινά αυτά παιχνίδια ίσης αξίας και ποιότητας με τη χρυσή εποχή του “Να η ευκαιρία” που ζήσαμε και επίσης αν θα επιλέγατε ένα παιδί από τα σημερινά show για να συνεργαστείτε , ένα δεύτερο σκέλος.
Απ : Θα το απαντήσω ξεχωριστά. Καταρχήν η τεχνολογία της εποχής εκείνης όριζε και τον τρόπο με τον οποίο γινόντουσαν οι εκπομπές. Δεν έχει καμία σχέση ούτε με τις ευκολίες τις σημερινές ούτε με τον άπειρο τόπο που δίνει τι διαδίκτυο σε οτιδήποτε κάνουμε. Είναι τόσο διαφορετικά τα πράγματα που δεν μπορώ να τα ισοσταθμήσω. Όταν όμως εμείς με τον Οικονομίδη κάναμε τους ιπτάμενους δίσκους ή με το Jonny τον Βεϊνόγλου κάναμε τις 20 ερωτήσεις, αυτούς που ακούγαμε, τα ταλέντα που ερχόντουσαν, δεν αποσκοπούσαν στο γρήγορα να ξυριστώ ή να αφήσω μαλλιά ή να αλλάξω σύντροφο για να αρχίσουν να με λένε τα περιοδικά δεν υπήρχαν τέτοια πράγματα. Υπήρχε μόνο μία αλήθεια. Φαντάσου τώρα μέσα από αυτές τις διαδικασίες που σου είπα από αυτές τις εκπομπές ούτε λίγο ούτε πολύ βγήκαν , Η Τζένη Βάνου, η Νάνα η Μούσχουρη, μιλάμε για τους ιπταμένους δίσκους πριν από το να η ευκαιρία . το να η ευκαιρία είναι ήδη τηλεόραση. Είσαι πολύ νέος, η τηλεόραση ήρθε πολύ αργά. Ήτανε κάποιο κουτί με μια εικόνα που έτρεμε ενώ από την άλλη μεριά το ραδιόφωνο ήταν η μαγεία και το καταφύγιο , μία εκπομπή δική μου σημείωνε δύο φορές την εβδομάδα, οι συγκοινωνίες της εποχής, την ώρα πρΙν από την ώρα της εκπομπής είχανε ένα τεράστιο Π. Γύριζε ο κόσμος στα σπίτια του για να ακούσει την εκπομπή. Γίνεται το ίδιο σήμερα ? Ενδεχομένως .
Εγώ πάντως τα λεωφορεία τα βλέπω άδεια.
Για τα παιδιά που πάνε στα talent show
θα είχατε πρόβλημα να συνεργαστείτε με κάποιο παιδί ??
Όχι βέβαια. Από τη στιγμή που το ταλαντούχο παιδί θα έρθει θα καταπιεί 100 φορές το σάλιο του, θα ακούσει τις συμβουλές οι οποίες θα του δώσουν την ευκαιρία να φτάσει τις ικανότητές στου στο έπακρο, γιατί έτσι βγαίνουν τα Πλεσσόπουλα. Δεν είναι τυχαίο δηλαδή το ότι έχω ανθρώπους σήμερα που από όποιον διεθνή σπουδαίο και να μου πεις εγώ έχω τον ίδιο αντίστοιχο και σεμνό. Αυτό είναι Πλεσσόπουλο!
7η Ερώτηση
θα ήθελα να μου ξεχωρήσετε 2-3 μεγάλους καλλιτέχνες που έχετε συνεργαστεί και η καρδία σας έχει χτυπήσει πάρα πολύ δυνατά αλλά και ένα ερμηνευτή που θα θέλατε να βρεθείτε μαζί δισκογραφικά κλείνονται έτσι ένα κύκλο καλλιτεχνικής και δημιουργικής πορείας με αυτό τον καλλιτέχνη δηλαδή με έναν μεγάλο καλλιτέχνη που δεν έχετε συνεργαστεί δηλαδή να κάνετε κάτι μεγάλο σαν ένα επίλογο της καριέρας σας.
Απ : Να σου πω , δεν υπάρχει. Με όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες από τύχη αγαθή , έχω συνεργαστεί. Κάποια στιγμή θα ήθελα πάρα πολύ να ξαναβρεθώ με τον Κουίνσι Τζονς. Ήρθε σε ένα συνέδριο , έψαξε και με βρήκε εκείνος και αν μας δεις μαζί, νομίζεις ότι δεν πέρασε μέρα από τότε που εκείνος ήταν στο Παρίσι και σπούδαζε και εγώ είχα πάει στο Παρίσι για να παίξω , γιατί η τότε γυναίκα μου σπούδαζε. Τα λέμε σήμερα αυτά και πάντοτε ηχούν σαν παραμύθι. Κάποια στιγμή το όνειρό μου ήταν να γνωρίσω τον ΓΚΙΛΕΖΜΠΙ , τον άνθρωπο ο οποίος αναμόχλευσε και μοντερνοποίησε τη jazz . Το 1952 από την αμερικάνικη υπηρεσία πληροφοριών μου τηλεφώνησαν ότι έρχεται ο Gilewski και ζήτησε να με γνωρίσει και να του γράψω ένα κομμάτι . Και εγώ του γράφω το «καράβι νάναι από τη Χιό. Πως καταλήγει αυτό ? Την άλλη μέρα με καθίζει ο Gilewski και με μαθαίνει πως να γράφω τα πνευστά για να μην ακούγονται «ασπρουλιάρικα» και σαν να μην έφτανε αυτό, χρησιμοποιώ εγώ αυτή την τεχνική σε ένα στούντιο που χωρούσε μόνο 11 και με αυτούς τους 11 από τις συμβουλές του πως να γράφω τα πνευστά, κατάφερα εγώ να κάνω το θαύμα που ακούγεται στις ταινίες ακόμα και σήμερα και το αποτέλεσμα να είναι το ίδιο πλούσιο αν όχι καλύτερο από το αμερικάνικο , το οποίο χρησιμοποιούσε 100 όργανα και ατελείωτες ώρες. Εμείς είχαμε 1 μικρόφωνο και μόνον 11, αλλά και μία γνώση και την γνώση αυτή μας τη χάρισε αυτός που ήξερε πως πρέπει να γράφονται τα πνευστά για να μην ακούγονται ασπρουλιάρικα ο Gilewski.
8η Eρώτηση:
Κύριε Πλέσσα έχετε βιώσει αχαριστία στην πορεία σας από καλλιτέχνες
που εσείς έχετε ευεργετήσει?
Απ : Θα ήμουν ασυνεπής εάν θεωρούσα αχαριστία την απόφαση οποιουδήποτε από τους ανθρώπους τους οποίους ποδηγέτησα στην απόφασή τους να μην τιμήσουν αυτή τη συνεργασία και να προσπαθήσουν να την ξεπεράσουν. Γιατί εγώ δεν έκανα ποτέ με την υστεροβουλία <<θα σε φτιάξω αλλά κάποια στιγμή θα μου τα φέρεις>>. όχι να τα πάρεις και την ώρα που θα πατώσεις ξαναέλα. Για να μην πω ονόματα , γιατί το κάθε όνομα μπορεί να είναι και ένας από αυτούς που το έχουν μετανιώσει και περιμένουν την ευκαιρία να ξαναβρεθούμε μαζί και σε βεβαιώνω δεν είμαστε μακριά από το να γίνει, γιατί ένας τέτοιος καλός φίλος, με 180 δικά μου τραγούδια στην καριέρα του, κατάλαβε ότι είναι πιο φτωχά μακριά μου και ενδεχομένως , πολύ σύντομα θα κάνουμε μία κοινή συναυλία και δεν θέλω ούτε να την μαρτυρήσω, ούτε να την τάξω.
Εντός του καλοκαιριού, πρέπει να πάω στην Κίνα.
9η Ερώτηση
Κύριε Πλέσσα, πέστε μου έχετε κλάψει ποτέ στην ζωή σας? Και…ο Μίμης Πλέσσας έκανε δυνατές φιλίες σε αυτό το χώρο ?? Τις κρατά ακόμα ή είναι δύσκολο να είναι αληθινές και να κρατήσουν στο χρόνο ??
Απ: Βεβαίως! Το… οι άνδρες δεν κλαίνε είναι ανοησίες.
Έχω κλάψει για λόγους ανθρωπιάς και μόνο.
Επίσης, όλες οι φιλίες μου κρατάνε και καλά κρατάνε. Ο πανδαμάτωρ ο χρόνος όμως έχει αποφασίσει αλλιώς και κάθε τόσο σηκώνω το τηλέφωνο και μεγαλώνει το απουσιολόγιο, γιατί εγώ είμαι μεγάλος και νεαρότεροι φίλοι και από τον επιστημονικό τομέα και από τον καλλιτεχνικό, βιάζονται και φεύγουν πριν από εμένα. Έχω βέβαια μία ελπίδα ότι θα συναντηθούμε όλοι και θα κάνουμε χορωδία τα χερουβείμ και τα σεραφείμ για να μπορέσουν να τραγουδήσουν σωστά τα δικά μας τραγούδια.
10η Ερώτηση
Θα ήθελα να μου πείτε εάν στη ζωή σας την προσωπική , την καλλιτεχνική, βρεθήκατε σε στιγμές αδυναμίας ως άνθρωπος , ώστε να νιώσετε την απόλυτη ανάγκη από την συντροφιά του θεού, τη στήριξη…
Απ: Συνήθως επικαλούμαι την Παναγιά . Η Παναγιά είναι η πλατυτέρα . Πλατυτέρα είναι γιατί στην μήτρα της φιλοξένησε το Χριστό. Και την Παναγία την επικαλούνται, την σέβονται όλες οι θρησκείες που ξέρω. Κάποια στιγμή μελέτησα και τους Βουδιστές και τους Βραχμανιστές και τους Ισλαμιστές και είδα ότι σε κάθε θρησκεία υπάρχει η παρθενογέννεση και αυτή την θεότητά τους όλοι μας την ξεχωρίζουμε. Σε βεβαιώνω λοιπόν ότι πάρα πολλές φορές είπα βοήθα Παναγιά μου!
11η Ερώτηση
Θέλω να μου πείτε ποία είναι η γνώμη σας για την σημερινή Ελληνική πραγματικότητα που ζούμε και τέλος μία ευχή.
Απ : Κανονικά θα έπρεπε αυτή την ερώτηση να την αντιγυρίσω και να περιμένω από έναν άνθρωπο που έχει πολύ περισσότερα μαλλιά , νιάτα, βρίσκεται μπροστά σε ένα πολύ σπουδαίο ξεκίνημα , που υπηρετεί την ίδια Τέχνη – είναι ομότεχνος – και θα έπρεπε εγώ να σε ρωτήσω. Στ’ αλήθεια , πώς βρίσκεις τη σημερινή κατάσταση; Αλλά επειδή εσύ μου έκανες την ερώτηση, εγώ θα σου απαντήσω . Δεν είναι άξια της παράδοσής μας , της πίστης μας , της αλήθειας που πιστέψαμε, που υπηρετήσαμε και για αυτό ντρέπομαι. Για αυτό όμως ελπίζω με αυτά που εξακολουθώ να προσφέρω όπου μπορώ , να είναι καλύτεροι άνθρωποι τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου και τα δισέγγονά μου.
Ευχή ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ: Η ευχή μου είναι , ακριβώς επειδή ξεκινάτε σε δύσκολη εποχή να κυνηγήσετε το όνειρό σας μέχρι που να πετύχει
και τότε η επιτυχία θα είναι πιο γλυκιά!
